طبق تحقیقات و بررسی‌ها حدود 25% از بزرگسالان درد زانو را تجربه می‌کنند. این عارضه افراد بالای 50 سال را بیشتر مورد تهدید قرار می‌دهد. علت زانو درد می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. حتی افراد کم سن و سال نیز به دلیل عادات و سبک زندگی غلط یا شکستگی بر اثر تصادف و سقوط می‌توانند درد این بیماری را تجربه کنند. درمان زانو درد به شیوه‌های متفاوتی انجام می‌شود. خوشبختانه با پیشرفت علم و تکنولوژی دیگر تنها راه درمان بیماری‌ها عمل‌های سنگین جراحی نیست. برای مثال فیزیوتراپی افق روشن با استفاده از روش‌های درمانی غیر تهاجمی، مجهزترین تجهیزات و با کمک متخصصین خود خدمات فیزیوتراپی زانو را ارائه می‌دهد. برای مشاوره رایگان می‌توانید با کارشناسان این کلینیک فیزیوتراپی سعادت آباد در ارتباط باشید.
در ادامه مقاله قصد داریم روش‌های مختلف فیزیوتراپی زانو درد را مورد بررسی قرار دهیم. پس از شما دعوت می‌کنیم تا پایان مقاله ما را همراهی کنید.
فیزیوتراپی زانو با روش‌ها و مدالیته‌های مختلف
عمل جراحی اولین گزینه برای درمان نیست بلکه بهتر است به عنوان آخرین روش درمانی به آن نگاه کنیم. زیرا روش‌های جدیدتری برای بهبود بسیاری از بیماری‌ها در جامعه پزشکی مطرح شده است. برای مثال فیزیوتراپی یکی از روش‌های مؤثر و غیرتهاجمی برای کاهش زانو درد و بهبود عملکرد حرکتی به شمار می‌رود. زانو به دلیل ساختار پیچیده و وزن زیادی که تحمل می‌کند، نسبت به دیگر اندام‌ها در بدن آسیب پذیرتر است. در فیزیوتراپی از مدالیته‌های مختلفی برای درمان زانو درد استفاده می‌شود که هدف آن کاهش التهاب، افزایش دامنه حرکتی و تقویت عضلات اطراف زانو است. در ادامه، مدالیته‌ها را به صورت کاربردی بررسی خواهیم کرد.
الکترو تراپی
الکترو تراپی با استفاده از جریان‌های الکتریکی به کاهش درد و التهاب کمک می‌کند. روش‌های مختلفی برای الکترو تراپی وجود دارد که عبارتنداز:
تحریک الکتریکی عصب از راه پوست
- این روش با ارسال پالس‌های الکتریکی ملایم از طریق الکترودهایی که روی پوست قرار می‌گیرند، به کاهش درد کمک می‌کند.TENS سیستم عصبی را تحریک کرده و باعث ترشح اندورفین (مسکن طبیعی بدن) می‌شود.
- این روش بیشتر برای دردهای مزمن زانو مانند آرتروز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- جلسات TENS معمولاً ۱۵ تا ۳۰ دقیقه طول می‌کشد و طبق دستور پزشک تعداد دفعات مشخص می‌شود.
NMES تحریک الکتریکی عضلانی
- NMES برای تقویت عضلات اطراف زانو مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش با ارسال پالس‌های الکتریکی به عضلات، باعث انقباض آن‌ها شده و به بهبود قدرت و حجم عضلانی کمک می‌کند.
- بیمارانی که با آرتروفی عضلانی یا ضعف پس از جراحی زانو مواجه می‌شوند، بهتر است از تحریک الکتریکی عضلانی استفاده کنند.
- تحریک الکتریکی عضلانی همچنین برای بیماران با پارگی رباط یا پس از آسیب ACL مفید است.
اولتراسوند تراپی
اولتراسوند تراپی از امواج صوتی با فرکانس بالا برای افزایش جریان خون و کاهش التهاب استفاده می‌کند. زیرا گردش خودن در بدن اکسیژن رسانی را بیشتر کرده و به کاهش درد نیز کمک می‌کند. این روش به دو صورت زیر انجام می‌شود.
اولتراسوند حرارتی
اولتراسوند حرارتی باعث گرم شدن عمقی بافت‌ها شده و انعطاف‌پذیری عضلات و رباط‌ها را افزایش می‌دهد. این روش برای درمان کشیدگی‌های عضلانی، پارگی‌های کوچک و کاهش دردهای مزمن تاثیرگذار است.
اولتراسوند غیرحرارتی
اولتراسوند غیر حرارتی ارتعاشات مکانیکی ایجاد کرده که باعث کاهش التهاب و تسریع روند ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده می‌شود. برای کاهش تورم و تسریع درمان زانو درد از اولتراسوند مورد استفاده قرار می‌گیرد. هر جلسه معمولاً بین 5 الی 10 دقیقه طول می‌کشد. البته این موضوع بستگی به شدت بیماری و تشخیص پزشک دارد.
درمان با لیزر
لیزر درمانی از نور با انرژی پایین برای تحریک فرایندهای ترمیمی بدن استفاده می‌کند. این روش باعث افزایش متابولیسم سلولی و کاهش التهاب می‌شود.
لیزر کم توان
برای درمان آسیب‌های مزمن و التهاب استفاده می‌شود و بهبود درد را سرعت می‌بخشد. معمولاً در بیمارانی که از آرتروز یا تاندونیت زانو رنج می‌برند، استفاده می‌شود.
لیزر پرتوان
در موارد شدیدتر برای درمان آسیب‌های عمقی عضلات و مفاصل زانو کاربرد دارد. این نوع لیزر قادر به نفوذ به عمق بافت‌ها بوده و برای ترمیم رباط‌ها و تاندون‌ها مناسب است. جلسات لیزر درمانی بین ۱۰ تا ۱۵ دقیقه طول می‌کشد و با توجه به شرایط بیمار هر روز یا یک روز در میان انجام می‌شود.
شاک ویو تراپی
شاک ویوتراپی از امواج صوتی پرقدرت برای تحریک بافت‌های آسیب دیده استفاده می‌کند شاک ویو تراپی باعث تحریک فرایندهای بازسازی و کاهش درد در نواحی آسیب دیده می‌شود. این روش در درمان تاندونیت زانو و دردهای مزمن مؤثر است. فیزیوتراپیست شاک ویو را با توجه به شرایط جسمی بیمار مشخص می‌کند. هر جلسه حدود ۱۰ دقیقه طول می‌کشد.
سرما و گرما درمانی
سرما و گرما درمانی را می‌توان جزوی از فیزیوتراپی زانو در منزل یا روش‌های خانگی به شمار آورد. اکثر افراد به دلیل ساده بودن این روش نسبت به بقیه آن را راحت‌تر و بهتر انجام می‌دهند.
سرما درمانی
با کاهش جریان خون و التهاب، برای تسکین دردهای حاد و کاهش تورم استفاده می‌شود. کمپرس سرد یا کیسه یخ نمونه‌ای از این روش است. سرما درمانی بلافاصله پس از آسیب یا فعالیت شدید انجام می‌شود و معمولاً 10 تا 15 دقیقه طول می‌کشد.
گرما درمانی
با افزایش جریان خون به ناحیه آسیب دیده، باعث بهبود انعطاف‌پذیری عضلات و کاهش اسپاسم می‌شود. استفاده از حوله گرم یا پد حرارتی از روش‌های گرما درمانی است که معمولاً 15 تا 20 دقیقه طول می‌کشد. گرما درمانی بیشتر برای دردهای مزمن مانند آرتروز یا سفتی عضلانی استفاده می‌شود.
تمرین درمانی
پس از فیزیوتراپی زانو با دستگاه باز هم بیمار لازم است در خانه ورزش و تمرین درمانی را انجام دهد. برنامه‌های تمرینی به صورت فردی و براساس نیازهای بیمار طراحی می‌شوند. در جدول زیر به برخی از تمارین اشاره خواهیم کرد.
| نوع تمرین | هدف نهایی | تمرینات نمونه |
| تمرینات کششی | افزایش انعطاف‌پذیری عضلات و رباط‌ها | کشش عضلات چهارسر ران، کشش همسترینگ |
| تمرینات تقویتی | تقویت عضلات چهارسر ران و همسترینگ و افزایش پایداری زانو | اسکات (Squat) لانژ (Lunge) پیاده روی یا دوچرخه ثابت |
| تمرینات تعادلی | بهبود حس عمقی و جلوگیری از آسیب مجدد | ایستادن روی یک پا و استفاده از تخته تعادل |
درمان دستی
درمان دستی شامل تکنیک‌هایی مانند ماساژ، کشش و مانیپولاسیون مفاصل است که توسط فیزیوتراپیست انجام می‌شود. این روش باعث بهبود دامنه حرکتی و کاهش تنش عضلانی می‌شود.
- ماساژ عمقی برای کاهش اسپاسم و افزایش گردش خون استفاده می‌شود.
- مانیپولاسیون مفاصل باعث افزایش دامنه حرکتی زانو می‌شود.
استفاده از مدالیته‌های مختلف فیزیوتراپی به کاهش درد زانو و بهبود عملکرد کمک می‌کند. انتخاب روش مناسب به شدت و نوع آسیب بستگی دارد و معمولاً ترکیبی از چند مدالیته برای دستیابی به بهترین نتیجه استفاده می‌شود. همکاری بیمار با فیزیوتراپیست و انجام تمرینات توصیه شده، نقش مهمی در تسریع روند بهبودی دارد.
مزایای فیزیوتراپی زانو درد
فیزیوتراپی زانو پلی است به سوی تحرک بیشتر و درد کمتر. در واقع این روش درمانی یک سرمایه‌گذاری ارزشمند برای آینده سلامتی افراد محسوب می‌شود. در ادامه قصد داریم مزایای فیزیوتراپی زانو درد را مورد بررسی قرار دهیم.
کاهش درد بدون مصرف دارو
فیزیوتراپی از تکنیک‌هایی مانند الکترو تراپی، اولتراسوند، لیزر درمانی و ماساژ دستی استفاده می‌کند که بدون نیاز به دارو، درد را کاهش می‌دهند. این روش‌ها مواد شیمایی در بدن را تحریک کرده و باعث ترشح اندورفین در بدن می‌شوند. اندروفین مانند قرص مسکن عمل می‌کند و درد را به صورت چشم گیری کاهش می‌دهد.
بهبود دامنه حرکتی
از مهم‌ترین مشکلات زانو می‌توان به سفتی و محدودیت حرکت اشاره کرد. تمرینات کششی و حرکات اصلاحی که توسط فیزیوتراپیست تجویز می‌شود، به تدریج دامنه حرکتی زانو را افزایش داده و به بیمار کمک می‌کنند تا راحت‌تر حرکت کند.
تقویت عضلات حمایت‌کننده زانو
فشار روی مفصل به دلیل ضعف عضلات اطراف زانو است. با انجام برخی از تمرینات تقویتی عضلات چهارسر ران، همسترینگ و عضلات ساق پا، می‌توان به تقویت این ناحیه کمک کرد و دامنه حرکتی را افزایش داد.
پیشگیری از آسیب‌های بیشتر
با آموزش حرکات صحیح و تقویت عضلات، فیزیوتراپی به بیمار کمک می‌کند تا از حرکات نادرست که می‌توانند آسیب بیشتری به زانو وارد کنند، اجتناب کند. این امر به کاهش خطر آسیب‌های مجدد یا بدتر شدن شرایط موجود کمک می‌کند.
کاهش التهاب و تورم
استفاده از سرما و گرما درمانی، اولتراسوند و شاک ویو تراپی به کاهش التهاب و تورم کمک می‌کند. این روش‌ها جریان خون را افزایش داده و بهبودی سریع‌تر را امکان‌پذیر می‌کنند. اما استفاده از هر روش و دستگاه با توجه به شرایط بیمار و تشخیص پزشک مشخص می‌شود.
بهبود تعادل و پایداری
تمرینات تعادلی که در فیزیوتراپی انجام می‌شود، به بیمار کمک می‌کند تا حس عمقی (proprioception) زانو را بهبود ببخشد. این امر باعث افزایش توانایی کنترل حرکات زانو و کاهش خطر زمین خوردن یا آسیب می‌شود.
عدم نیاز به جراحی
در بسیاری از موارد، فیزیوتراپی می‌تواند از نیاز به جراحی یا تعویض مفصل زانو جلوگیری کند. زیرا عمل جراحی برای برخی از افراد عوارض بسیاری را به دنبال دارد. اما با روش‌های غیر تهاجمی بیمار کاهش درد، افزایش قدرت عضلانی و بهبود عملکرد را تجربه می‌کند در نتیجه می‌تواند بدون نیاز به عمل جراحی، وضعیت زانو را بهبود بخشید.
تسریع روند بهبودی بعد از جراحی
در صورتی که بیمار تحت جراحی زانو قرار گرفته باشد، فیزیوتراپی بخش ضروری از فرآیند توانبخشی پس از عمل است. تمرینات خاص به کاهش تورم، بازگرداندن دامنه حرکتی و افزایش قدرت عضلانی کمک می‌کند و روند بهبودی را تسریع می‌بخشد. در برخی مواقع شاهد بودیم بیمار پس از جراحی به دلیل عدم انجام برخی از تمرینات کششی و فیزیوتراپی دوباره با کاهش دامنه حرکتی روبه رو شده است.
بهبود کیفیت زندگی
فرض کنید یک ساعت در روز سردرد را تجربه می‌کنید. آیا می‌توانید مانند روز قبل فعالیت‌های روزانه را انجام دهید؟ حالا تصور کنید مدتی است که زانو درد دارید. با این وجود انجام فعالیت‌های روزانه مانند راه رفتن، بالا رفتن از پله‌ها و حتی استراحت نیز برای شما دشوار می‌شود. فیزیوتراپی با کاهش درد و بهبود عملکرد حرکتی، کیفیت زندگی بیمار را بهبود می‌بخشد و به او اجازه می‌دهد به فعالیت‌های معمول خود بازگردد. بدون شک زندگی بدون درد لذت بخش خواهد بود.
شخصی‌سازی درمان
وضعیت هر فرد با دیگری متفاوت است. حتی اگر بیماری‌های یکسانی داشته باشند. به همین دلیل فیزیوتراپیست برای هر بیمار به صورت اختصاصی برنامه طراحی می‌کند. برنامه درمانی بر اساس شدت درد، علت آسیب و سطح فعالیت بیمار تنظیم می‌شود که این موضوع اثربخشی درمان را افزایش می‌دهد.
بعد از فیزیوتراپی زانو درد چه باید کرد؟
اگر پس از فیزیوتراپی زانو یک سری از نکات را رعایت نکنید، روند درمان به خوبی پیش نخواهد رفت. به بهبود سریع‌تر به موارد زیر دقت کنید.
| توصیه‌ها | توضیحات |
| استراحت فعال | پس از جلسات فیزیوتراپی از انجام فعالیت‌های سنگین پرهیز کنید، اما حرکات ساده را برای جلوگیری از سفتی انجام دهید. |
| کمپرس یخ | برای کاهش التهاب احتمالی بعد از تمرینات، ۱0 تا 15 دقیقه از کمپرس سرد استفاده کنید. |
| انجام تمرینات خانگی | تمرینات تجویز شده توسط فیزیوتراپیست را به طور منظم انجام دهید تا نتایج بهتری حاصل شود. |
| رعایت وضعیت بدنی صحیح | هنگام نشستن، راه رفتن یا ایستادن از وضعیت بدنی مناسب استفاده کنید تا فشار کمتری به زانو وارد شود. |
| استفاده از زانوبند در صورت نیاز | در صورت توصیه فیزیوتراپیست، از زانوبند برای حمایت بیشتر در هنگام فعالیت استفاده کنید. |
| مصرف مایعات و تغذیه مناسب | آب و مواد مغذی به بازسازی سریع‌تر بافت‌ها و کاهش درد کمک می‌کنند. |
| پیگیری جلسات بعدی | جلسات فیزیوتراپی را طبق برنامه ادامه دهید تا روند بهبودی کامل شود. |
فیزیوتراپی زانو درد و شروعی برای حرکت دوباره
هیچ فردی زندگی با درد را دوست ندارد. اما گاهی اوقات به دلیل افزایش سن، اتفاقات ناگهانی مانند تصادف با سقوط افراد ناچار به تحمل درد بیماری‌های مختلفی هستند. برای مثال زانو درد به دلیل آرتروز، نقرس، بورسیت، اضافه وزن و پارگی مینیسک و… رخ می‌دهد. از علائم مهم آن می‌توان به درد، ضعف، تورم، قرمزی، خشکی مفصل و کاهش دامنه حرکتی اشاره کرد. در این شرایط عمل جراحی باید انتخاب آخر باشد. زیرا انجام فیزیوتراپی زانو با دستگاه و تمرین درمانی می‌تواند در سریع‌ترین زمان ممکن بدون عوارض سنگین افراد را درمان کند.
افق روشن، فیزیوتراپی سعادت آباد تهران با کمک متخصصین خود و تجهیزات مدرن خدمات درمانی را ارائه می‌دهد. برای رزرو نوبت با شماره 02188686800 تماس بگیرید. همچنین سوالات و تجربیات خود را به اشتراک بگذارید. قطعاً متخصصین در اولین فرصت پاسخ خواهند داد.