عارضه کتف بالدار شما را یاد چه چیزی می‌اندازد؟ این اختلال خود را به شکل بال پرنده نشان می‌دهد که در کودکان و زنان بیشتر دیده می‌شود. شانه نابرابر بر اثر بیرون زدگی استخوان کتف است که حالت غیر طبیعی را در بدن انسان به وجود می‌آورد. گردن درد، شانه درد، ناتوانی در حمل اشیاء، کاهش عملکرد قلب و ریه همگی جزو عوارض این اختلال محسوب می‌شود. در این مقاله از کلینیک فیزیوتراپی افق روشن قصد داریم به سوال های ” کتف بالدار چیست؟ ” و ” درمان کتف بلدار چگونه انجام می‌شود؟ ” پاسخ دهیم. پس از شما دعوت می‌کنیم تا پایان مقاله ما را همراهی کنید.
آناتومی استخوان کتف و ترقوه
کتف، استخوان مهمی است که در پشت دنده‌ها قرار گرفته است و در واقع تنه را به اندام فوقانی مرتبط می‌سازد. عضلات زیادی از قسمت‌های مختلف گردن و مهره‌های پشتی، کمر و دنده‌ها به کتف متصل می‌شوند. از طرف دیگر نیز از کتف به استخوان شانه، بازو و ساعد اتصال دارند. بنابراین اختلال در عملکرد کتف می‌تواند باعث بروز علائمی حتی در ناحیه کمر و بازو شود. بخشی از دامنه‌ی حرکتی مفصل شانه حین بالا آمدن مربوط به چرخیدن به خارج در استخوان کتف روی دنده‌ها است. در صورت عدم هماهنگی در انقباض عضلات، ضعف یا کوتاهی حتی یک عضله، حرکت کتف و در نتیجه حرکت در مفصل شانه به خوبی انجام نمی‌شود.
کتف بالدار چیست؟
نگه داشتن کتف درست روی دنده‌ها توسط ماهیچه‌ای به‌نام عضله‌ی دندانه قدامی Serratus anterior انجام می‌شود. اگر به هر دلیلی این عضله نتواند کار خود را به خوبی انجام دهد، کتف از جای خود خارج شده و نسبت به کتف مقابل برجسته‌تر دیده می‌شود. این حالت کتف را به شکل بال در پشت بیمار نشان می‌دهد. به همین دلیل به این عارضه کتف بالدار می‌گویند. این سندرم بیشتر میان زنان و کودکان شیوع دارد. علاوه بر مشکلات عملکردی از لحاظ ظاهری نیز می‌تواند برای بیمار آزاردهنده باشد.
انواع کتف بالدار
انواع کتف بالدار را می‌توان به 4 دسته عصبی – عضلانی، استخوانی، مفصلی و ارادی تقسیم بندی کرد. اما برخی از منابع علمی کتف بالدار را به 3 نوع استاتیک، داینامیک و ارادی نیز تقسیم بندی می می‌کنند.
کتف بالدار مادرزادی
کتف بالدار یا اسپرینگل یک نوع بیماری مادرزادی است که در اثر بالا بودن کتف به وجود می‌آید که گاهی از زیر لباس دیده نمی‌شود. اما اگر شانه بیشتر از 5 سانتی متر بالا باشد باعث کجی گردن خواهد شد. بیماری اسپرینگل می‌تواند با سایر قسمت‌های استخوانی، عضلانی و غضروفی در ارتباط باشد. اما گاهی این اختلال بدون هیچ دلیلی یا مادرزادی نیز رخ می‌دهد.
بین هفته‌های 9 تا 12 بارداری ممکن است به دلیل وقفه در فرآیند رشد استخوان کتف اکثر افراد به صورت مادرزادی با این اختلال مواجه شوند. برای درمان این اختلال اکثر متخصصین فیزیوتراپی را پیشنهاد می‌دهند. افق روشن، کلینیک فیزیوتراپی سعادت آباد است که به کمک متخصصین خود می‌تواند به درمان این نوع اختلال کمک کند.
دلایل بروز کتف بالدار
آسیب عصب: اگر عضلات متصل به کتف که وظیفه‌ی ثبات و حرکت کتف را دارند به دلیل آسیب به عصب خود فلج یا ضعیف شوند، کتف از جای خود خارج می‌شود. این اعصاب شامل:
- عصب سینه‌ای بلند long thoracic که عضله‌ی دندانه‌ای قدامی را عصب‌دهی می‌کند
- عصب پشتی کتف که عضله رومبوئید را عصب‌دهی می‌کند. این عضله از مهره‌های پشتی به لبه‌ی داخلی کتف متصل می‌شود و باعث حرکت چرخش به داخل کتف می‌شود.
- عصب فرعی نخاعی که عضله تراپزیوس (عضله ذوزنقه‌ای) را عصب‌دهی می‌کند. این عضله از مهره‌های گردنی و پشتی شروع شده و به خار کتف در بالای این استخوان اتصال می‌یابد. کار آن کمک به کنترل حرکت کتف و چرخش به خارج آن است.
عوامل آسیب به اعصاب کتف بالدار
جراحی‌های ناحیه‌ی شانه و توراسیک (قفسه‌ی سینه) یا دنده‌ها مانند برداشتن دنده و ماستکتومی
- تروما یا ضربه که منجر به آسیب اعصاب گردن و شانه و یا کمر شود.
- سقوط اجسام سنگین روی کتف و شانه
- شکستگی دنده و استخوان ترقوه
- حمل مداوم کیف‌های سنگین روی دوش
- استفاده‌ی بیش‌ازحد از کیف (کاهای فیزیکی شدید)
- گاهی اوقات مشکلات دیگری از قبیل عدم تعادل و هماهنگی در کار عضلات نیز باعث بروز این بدشکلی و اختلال خواهد شد. ناهنجاری‌هایی مانند تورتیکولی (کج گردنی)، اسکولیوز و قوز پشتی
- دیستروفی عضلات
- بیماری‌های ویروسی مانند آنفولانزا
عوارض بروز کتف بالدار
علائم بروز کتف بالدار در هر فردی متفاوت است. اما اگر موارد زیر را در ناحیه کتف خود احساس می‌کنید سریعاً به پزشک مراجعه کنید.
- بیمار نمی‌تواند دست خود را به طور کامل بالا ببرد.
- گرفتگی عضلات در ناحیه‌ی گردن و کتف
- بیرون‌زدگی کتف از پشت و عدم تقارن هردو کتف
- ضعف عضلانی
- ناتوانی درحمل اشیاء
- گردن‌درد و شانه‌درد
- کاهش عملکرد قلب و ریه
- خستگی
تشخیص کتف بالدار
پزشک علاوه‌بر پرسش سئوال‌هایی در مورد نحوه‌ی شروع آسیب، مدت زمان شروع آن و علائم بیمار شروع به معاینه‌ی بالینی عضو می‌کند. کتف‌ها با یکدیگر مقایسه شده و پزشک از بیمار حرکاتی را می‌خواهد که انجام دهد. به این ترتیب میزان قدرت و دامنه‌ی حرکتی را چک می‌کند. اگر طبق معاینات پزشکی و نحوه‌ی ایجاد این عارضه احتمال آسیب به عصب وجود داشته باشد، پزشک از الکترومیوگرافی برای تعیین عملکرد عصب استفاده می‌کند.
درمان کتف بالدار
درمان کتف بالدار چقدر طول می‌کشد؟ بهبود کتف بالدار ممکن است از چند هفته تا چند سال طول بکشد زیرا معمولاً درگیری‌های عضلانی و عدم هماهنگی عضلات با سرعت بیشتری نسبت به آسیب به اعصاب برطرف می‌شود اما شدت درگیری نیز در سرعت بهبود موثر می‌باشد.
در درمان عارضه‌ی کتف بالدار، ابتدا باید علت بروز این مشکل مشخص شود تا مناسب‌ترین روش درمانی انتخاب شود. معمولاً در آسیب به عصب پشتی کتف، پزشک انجام فیزیوتراپی را تجویز می‌کند. علاوه‌براین استفاده از داروهای ضد التهاب و کاهنده‌ی درد و شل کننده عضلات نیز توصیه خواهد شد.
فیزیوتراپی کتف بالدار
از اهداف فیزیوتراپی برای کتف بالدار می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تقویت عضلات
- افزایش هماهنگی در انقباض عضلات
- کشش عضلات کوتاه
- افزایش دامنه‌ی حرکتی مفصل شانه و کتف
- اصلاح وضعیت قراگیری کتف
- کاهش درد احتمالی در گردن و شانه و کتف به دلیل درگیری و گرفتگی عضلات
افق روشن، بهترین فیزیوتراپی در سعادت آباد تهران است که متخصصین با بررسی وضعیت بیمار می‌توانند درمان را اولویت بندی نموده و به بهبود علائم بیمار کمک کنند. همچنین توصیه‌هایی در مورد اصلاح سبک زندگی نادرستی که در ایجاد کتف‌بالدار موثر بوده، توسط فیزیوتراپیست به بیمار گفته می‌شود.
گاهی اوقات نیاز است درمان جراحی روی موضع صورت گیرد. در یک روش جراحی، پزشک، عصب آسیب دیده را با عصب سالمی که از قسمت دیگری از بدن گرفته است، پیوند می‌زند. برای عضله نیز می‌توان از پیوند عضله‌ای دیگر کمک گرفت. روش دیگری وجود دارد که تیغه‌ی کتف به دنده‌ها متصل و فیکس می‌شود. این نوع جراحی نسبت به دیگر روش‌ها پیچیده‌تر است و در صورت مناسب نبودن دیگر روش‌ها پزشک این عمل را ممکن است انجام دهد. مقداری از دامنه‌ی حرکتی شانه بعد از این عمل، کمتر از حالت طبیعی است. تمرینات کششی، استقامتی، قدرتی و ماساژ منظم عضلات را حتی وقتی که بهبودی حاصل نشد، بهتر است به طور مرتب انجام شود.
درمان کتف بالدار در کلینیک فیزیوتراپی سعادت آباد
اکثر افراد به دلیل شانه نابرابر یا کتف بال دار با عوارض مختلفی از جمله دردهایی در ناحیه شانه و گردن، ضعف عضلانی، کاهش عمکلرد قلب و ریه و ناتوانی در هل دادن اشیاء دست و پنچه نرم می‌کنند. بروز این اختلال گاهی به شکل مادرزادی خود را در بیمار نشان می‌دهد. راه‌های درمان مختلفی برای کتف بالدار وجود دارد که اکثر متخصصین فیزیوتراپی را پیشنهاد می‌کنند. افق روشن کلینیک فیزیوتراپی در سعادت آباد تهران است که با استفاده از دستگاه‌های مجهز و تمرین درمانی به درمان سندورم کتف بالدار می‌پردازد. برای رزرو نوبت با شماره 02188686800 تماس بگیرید. آیا شما با این عارضه دست و پنجه نرم کرده‌اید؟ تجربیات ارزشمند خود را با ما به اشتراک بگذارید.
