آیا میدانستید برای خوردن غذا و آشامیدن مایعات باید بیش از 50 جفت عضله و رشته عصبی با هم هماهنگ باشند؟ اگر تاخیری در این فرآیند اتفاق بیوفتد فرد با اختلال بلع (دیسفاژی) مواجه خواهد شد. در این مقاله از فیزیوتراپی افق روشن قصد داریم به بررسی اختلال بلع عصبی یا همان سوال دیسفاژی یعنی چه؟ پاسخ دهیم. با بررسی این مقاله با علائم و راه های درمان این عارضه بیشتر آشنا خواهید شد. پس از شما دعوت می کنیم تا پایان مقاله ما را همراهی کنید.
بررسی دلایل اختلال بلع
استرس و اضطراب اکثر بیماریها را درون افراد تشدید میکند. یکی دیگر از دلایل اختلال بلع عصبی، برگشت اسید معده است. در ادامه عمده دلایل این عارضه را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
- وجود یک سری بیماریها مانند اسکلروز جانبی آمیوتروفیکALS ، سکته مغزی، التهاب مری ناشی از ائوزینوفیل بالا، میاستینی گراویس، MS، پارکینسون شکاف لب و کام، اسکلرودرمی، سرطان مری، صرع، تشنج، CP
- اسپاسم پراکنده: عضلات مری به صورت ناهماهنگ منقبض شوند.
- اکالژیا: عضله پایین مری به اندازه کافی آرام نیست تا غذا وارد معده شود.
- تنگی در مری
- خشکی دهان (زروستومیا)
- سالمندی نیز احتمال این عارضه را بیشتر میکند.
- نوزادان نارس
- هرگونه ضربه و آسیب به سر و گردن، زبان، حلق و حنجره میتواند در اختلال بلع موثر باشد.
- گاهی استرس، اضطراب و ترس از غذا خوردن باعث عدم توانایی در بلع به صورت کامل میشود.
علائم اختلال بلع عصبی
اگر احساس میکنید به اختلال در بلع دچار شدهاید، ابتدا باید علائم آن را درون خود جستجو کنید. هر چند بهتر است برای اثبات و اطمینان از این موضوع به پزشک مراجعه کنید.
- احساس گیرکردن غذا در گلو
- ایجاد احساس خفگی
- عدم توانایی سرفهکردن
- ورود غذا به سیستم تنفسی (آسپیره کردن) که معمولاً همراه سرفه یا عق زدن است.
- عفونت مجاری تنفسی و ریه و پنومونی
- سوزش مکرر سر معده
- گرفتگی صدا
- بازگشت غذا و اسید معده به گلو
- صدای خسخس یا خرخر در حین غذا خوردن یا پس از آن
- کاهش وزن شدید
- مشکل در هماهنگی بین بلعیدن و مکیدن
تشخیص دیسفاژی
روشهای متفاوتی برای تشخیص وجود دارد که علاوه بر معاینه بالینی می توان به آن اشاره کرد.
- تهیه عکس رادیوگرافی با نوشیدن یک ماده کنتراست (باریوم)
- آندوسکوپی
- ارزیابی پویای بلع که غذا را حین عبور از دهان به گلو نشان میدهد.
- آزمایشات تصویربرداری مانند سیتیاسکن
- مانیومتری (آزمایش عضله مری)
درمان اختلال بلع در بزرگسالان
- برای مشکل بلع به چه دکتری مراجعه کنیم؟ اگر فرد به صورت ناگهانی دچار مشکل در بلع شود ،چیزی در مری او گیر کرده باشد یا به دلیل ورود غذا به مسیر تنفسی دچار تب و عفونت شده باشد، بهتر است در اولین فرصت به پزشک گوش، حلق و بینی مراجعه کند.
- تمرین درمانی: پزشک میتواند برای بیمار، فیزیوتراپی و گفتار درمانی تجویز کند. افق روشن، بهترین مرکز فیزیوتراپی در سعادت آباد است که روی عملکرد عضلات گونهها، زبان و لب تمرکز میکند و با تجویز تمرینات کاربردی میتواند در بهبود قدرت و هماهنگی بین آنها موثر واقع شود. گاهی ماساژ در ناحیه حلق و حنجره توسط فیزیوتراپیست جهت کاهش اسپاسم عضلات، برای ریلکس شدن عضله انجام میشود. همچنین فیزیوتراپیست مجرب به بیمار توصیههایی در جهت بهبود بلع خواهد داشت که در صورت رعایت آنها بخشی از مشکلات بیمار رفع خواهد شد.
- تغییر در رژیم غذایی بیمار که توسط متخصص تغذیه تغییر داده میشود.
- دارو درمانی: با توجه به علت بروز دیسفاژی ممکن است داروهای لازم توسط پزشک به بیمار تجویز شود.
- لولههای مخصوص تغذیه: در مواردی که بیمار بلع نوشیدنی و غذا را به سختی انجام دهد و در معرض خطر سوء تغذیه و یا کمبود آب باشد، این لولهی مخصوص در مسیر بلع گذاشته میشود.
- گاهی به دلیل انقباض و اسپاسم شدید عضلات بلع، بوتاکس تزریق خواهد شد.
- اگر به دلیل تنگی مری فرد دچار دیسفاژی شود، یک بالن به ناحیه مری فرستاده میشود. این بالن در منطقه دچار مشکل به تدریج باد میشود. این کار باعث گشاد شدن آن قسمت از مری خواهد شد. به این روش درمانی دیلاتاسیون آندوسکوپیک میگویند.
- در بیمارانی که به سرطان مری مبتلا هستند ممکن است در ناحیه لولهی استنت کار گذاشته شود.
- جراحی: اگر با درمانهای غیر تهاجمی، این عارضه بهبود نیافت، ممکن است پزشک جراحی را به بیمار پیشنهاد دهد.
رابطه افسردگی و اختلال بلع در افراد
متاسفانه افرادی که با بیماری افسردگی دست و پنجه نرم میکنند شاهد کاهش کیفیت روتین روزانه خود خواهند بود. زیرا این موضوع تاثیر منفی روی عملکرد افراد میگذارد. بیایید رابطه افسردگی و اختلال بلع را با یک مثال ساده بررسی کنیم. اکثر افراد افسرده از خوردن غذا در روز اجتناب میکنند. اگر این موضوع ادامه دار باشد منجر به افت عضلات بلع خواهد شد. سالمندان بیشتر از دیگر بازههای سنی به بیماری بلع مبتلا میشوند.
بررسی تیروئید و مشکل بلع
تیروئید یک غده است که در قاعده گردن بالای انسان وجود دارد. اگر این غده پروانهای شکل بهصورت غیر طبیعی افزایش پیدا کند، به آن گواتر گفته میشود. بزرگی این غده هیچ دردی را درون انسان به وجود نمیآورد اما مشکلاتی را به همراه خواهد داشت. برای مثال افرادی که با گواتر دست و پنجه نرم میکنند بدون شک سرفه، مشکل در بلع و تنفس را تجربه خواهند کرد. پس برای پیشگیری از مشکلات احتمالی توصیه میشود تحت نظر پزشک باشید.
اختلال بلع در اثر برگشت اسید معده
افرادی که دچار بیماری رفلاکس یا برگشت اسید معده هستند، گلو درد، سرفه، اختلال بلع و وجود یک توده در گلو را تجربه میکنند. این بیماری در بین نوزادان و کودکان خود را با علائمی از جمله استفراغ، کاهش وزن و آسم نشان میدهد. تشخیص این بیماری بسیار سخت است. بنابراین به آن رفلاکس خاموش نیز گفته میشود. به شما توصیه میکنیم با مشاهده این علائم در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.
درمان اختلال بلع در بهترین مرکز فیزیوتراپی سعادت آباد
آیا تا به حال احساس خفگی، گیر کردن غذا در گلو، کاهش وزن شدید و سوزش سر معده را همزمان در یک بازه زمانی تجربه کردهاید؟ اگر پاسخ بله است احتمالا به بیماری اختلال بلع مبتلا شدهاید. اختلال در بلع به دلیل عدم ناهماهنگی 50 جفت عضله و رشته عصبی در قسمت دهان و فک اتفاق میافتد. با مشاهده این علائم خود درمانی را کنار گذاشته و پیش یک متخصص بروید.
درمان اختلال بلع در بزرگسالان به روشهای مختلفی از جمله با استفاده از تجهیزات فیزیوتراپی انجام میشود. برای مثال افق روشن، یکی از بهترین مراکز فیزیوتراپی در سعادت آباد است که به همراه فیزیوتراپیستهای مجرب خود اختلال بلع را درمان میکند. برای رزرو وقت مشاوره و استفاده از خدمات درمانی افق روشن میتوانید با کارشناسان این مجموعه در ارتباط باشید. اگر برای مدتی با این عارضه دست و پنجه نرم کردهاید، تجربیات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
سوالات متداول
درمان اختلال بلع در بزرگسالان امکان پذیر است؟
بله. فیزیوتراپیست ابتدا با تجویز برخی از تمرینهای گفتار درمانی عضلات گونهها، زبان و لب را تقویت میکند. اما اگر اختلال بلع به دلیل تنگی یا انسداد حلق یا فلجی تارهای صوتی باشد، بیمار سریعا باید برای عمل جراحی آماده شود.
چه افرادی بیشتر در معرض اختلال بلع قرار میگیرند؟
اختلال بلع بیشتر در سالمندان قابل مشاهده است. اما افراد در بازههای سنی مختلف نیز میتوانند به این عارضه دچار شوند.
رابطه تیروئید با اختلال بلع چیست؟
غده تیروئید در قاعده گردن بالای انسان قرار دارد. اگر این غده از اندازه طبیعی بزرگتر شود فرد با مشکل بلع یا دیسفاژی دست و پنجه نرم خواهد کرد.
برای تشخیص بلع چه اقداماتی باید انجام داد؟
برای تشخیص اختلالات بلع میتوانید از راههایی مانند آندوسکوپی فوقانی، مانومتری، تست بلع باریم اصلاح شده، ازوفاگرام و آزمایش خون متوجه این بیماری شوید.