بورسها کیسههایی هستند که پر از مایع سینوویال بوده و بین استخوان و سایر بافتهای نرم مانند تاندون، عضله، رباط و حتی پوست قرار دارند. کار آنها کم کردن اصطکاک و روان کردن حرکت بافتهاست. چندین بورس در اطراف مفصل ران و لگن وجود دارد اگر به هر دلیلی بورس تحت فشار باشد ملتهب میشود که به آن بورسیت میگویند. در این شرایط علاوهبر اینکه خود التهاب منجر به احساس درد میشود بلکه باعث سایش در حین حرکت تاندون و عضلات روی استخوان شده و همین امر باعث افزایش شدت درد خواهد شد.
دو بورس مهم در مفصل ران وجود دارد که احتمال درگیری و ملتهب شدن آنها بیشتر است ، یکی از آنها روی برجستگی سر استخوان ران که تروکانتر نام دارد را پوشانده است و به التهاب آن بورسیت تروکانتریک میگویند، این نوع بورسیت شایعترین نوع درد مفصل ران و لگن میباشد و بیشتر بر اثر چاقی، ضربه مستقیم یا افتادن روی سمت خارج ران اتفاق میافتد. بورس دیگر در داخل کشاله ران میباشد که در صورت ملتهب شدن با نام بورسیت پلویک شناخته میشود، شیوع این بورسیت کمتر از نوع اول میباشد. بورسیت مفصل ران معمولا در خانمها و افراد مسن بیشتر دیده میشود.
دلایل بورسیت مفصل ران
- حرکات مکرر و طولانی مدت در مفصل ران مانند دوییدن بیشازحد، دوچرخه سواری
- ضربه به مفصل ران در ناحیه تروکانتر
- افتادن روی مفصل ران
- خوابیدن روی سطح خارجی ران در جای سفت بهخصوص افراد لاغر
- استئوآرتریت و آرتریت روماتوئید(روماتیسم
- سابقهی آسیبهای قبلیو سابقهی جراحی در مفصل ران
- کوتاه بودن یک پا نسبت به پای دیگر
- مشکلات مربوط به ستونفقرات مانند اسکولیوز
- رسوب کلسیم (اسپور استخوانی)
- سایر بیماریها مانند نقرس، پسوریاریس یا اختلال در عملکرد تیروئید
علائم بورسیت مفصل ران
- درد در ناحیهی مفصل ران که ممکن است به کشالهی ران، زانو و باسن منتشر شود.
- تورم و التهاب مفصل
- احساس گرما و قرمزی در محل مفصل
- درد شدید حین حرکت مفصل مانند راه رفتن و بالا رفتن از پلهها
- در مواردی که احتمال عفونت باشد، تب نیز جزو علائم میباشد.
- افزایش درد با خوابیدن روی سمت درگیر
تشخیص بورسیت مفصل ران
ممکن است این عارضه با دیگر مشکلات مفصل ران از جمله آرتروز مفصل ران اشتباه گرفته شود و تشخیص درستی صورت نگیرد زیرا علائم آنها شباهت زیادی با هم دارد اما پزشک یا فیزیوتراپیست ماهر با برسی سوابق پزشکی بیمار پرسیدن سوالهایی در مورد زمان شروع درد محل آن و … ارزیابی بالینی محل درد میتواند بورسیت را از دیگر بیماریهای این ناحیه افتراق دهد.عکس X_Ray نمیتواند التهاب بورس را نشان دهد چون فقط قادر است ساختارهای استخوانی و مشکلات آنها مانند شکستگیها، دررفتگی و یا سایش غضروف مفصلی را به نمایش بگذارد برای تشخیص بهتر میزان اسیب میتوان از MRI یا سی تی اسکن استفاده کرد و بافتهای نرم اطرف مفصل را مورد بررسی قرار داد. اگر بورسیت سپتیک (عفونی) وجو داشته باشد پزشک آزمایش خون نیز درخواست میدهد.
درمان بورسیت مفصل هیپ
- کاهش فشارهای اضافی و حرکات مکرر در ناحیهی هیپ
- کاهش وزن
- گرما درمانی و سرما درمانی جهت کاهش درد و التهاب مفصل
- اجتناب از خوابیدن روی مفصل تحریک شده و پرهیز از خوابیدن روی سطح سخت
- استفاده از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن
- فیزیوتراپی برای این بیماران بسیار موثر و کارآمد میباشد فیزیوتراپیست با هدف کاهش درد و التهاب، بهبود دامنهی حرکتی و افزایش قدرت و انعطافپذیری عضلات و ارتقاء کیفیت زندگی و عملکرد فرد اقدامات مورد نیاز را انجام میدهد.روشهای درمانی در فیزیوتراپی بسیار متنوع است از جمله مهم ترین آنها میتوان به تمرین درمانی (تمرینات تقویتی-کششی-پویا-تعادلی) منوال تراپی، Dry needling، الکتروتراپی، لیزر تراپی، شاک ویو، کینزیوتیپ اشاره نمود. فیزیوتراپیست توصیههایی در خصوص انجام فعالیتهای روزمره و اجتناب از فعالیتهایی که باعث تشدید علائم خواهد شد، مینماید. آبدرمانی میتواند باعث کاهش علائم و مشکلات بیمار شود. تمرینات در آب توسط فیزیوتراپیست به بیمار آموزش داده میشود.
- تزریق کورتیکواستروئیدها
- جراحی: در صورتی که درمانهای غیر تهاجمی تاثیری روی بهبود علائم نداشته باشند ممکن است به وسیلهی جراحی بورس ملتهب خارج شود. معمولا جراحی بورسیت رایج نیست. روش جدیدی که عوارض کمتری دارد امروزه رواج پیدا کرده است به این صورت که به وسیلهی انجام آرتروسکوپی و یا برشی خیلی کوچک بورس دچار التهاب، از ناحیهی هیپ خارج میشود. این عمل سرپایی میباشد.