شکستگی مفصل آرنج در کودکان و بزرگسالان
مفصل آرنج شامل سر انتهایی استخوان بازو (هومروس: Humerus) و سر فوقانی استخوان زند زیرین (اولکرانون) و سر فوقانی استخوان زند زبرین (رادیوس) می‌باشد. هرکدام از این استخوان‌ها دچار شکستگی شود باعث ایجاد عوارضی برای بیمار خواهد شد.
شکستگی‌ها ممکن است از لحاظ شدت به سه نوع تقسیم شوند:
- شکستگی ساده که استخوان بدون جابه‌جایی دچار شکستگی شده و از راستای خود خارج نشده است. برای درمان این شکستگی نیاز به عمل جراحی نیست.
- در این نوع شکستگی ضربه درصورتی بوده که باعث تغییر جهت استخوان شده و استخوان جابه‌جا شده است. اگر در این نوع شکستگی بافت‌های نرم و اعصاب آسیب نبیند برای درمان نیاز به جراحی نیست.
- شکستگی شدیدتر بوده و استخوان از چندین جا دچار شکستگی می‌شود. معمولا این نوع شکستگی احتیاج به عمل جراحی دارد.
شکستگی سر استخوان رادیوس در بزرگسالان حدود 33 درصد از شکستگی‌های آرنج را شامل می‌شود. در کل شکستگی مفصل آرنج در زنان بیشتر از مردان رخ می‌دهد.
10 درصد از شکستگی‌ها در کودکان در آرنج رخ می‌دهد. شکستگی آرنج در کودکان می‌تواند در هرکدام از استخوان‌های تشکیل‌دهنده‌ی مفصل ایجاد شود. اما شایع‌ترین محل شکستگی، کمی بالاتر از اپی کندیل‌های هومروس (استخوان بازو) اپی کندیل داخلی می‌باشد. شکستگی در سر رادیوس و سر استخوان اولنا اپی کندیل خارجی و یا نوک (اولکرانون) اولنار نیز با شیوع کمتری گزارش شده است.
به دلیل اینکه در کودکان هنوز صفحات رشد بسته نشده است، تشخیص دقیق و درمان به موقع عارضه بسیار حائز اهمیت می‌باشد زیرا درمان توسط افراد غیرمتخصص می‌تواند عوارض زیادی برای کودکان ایجاد نماید. همچنین شکستگی گاهی اوقات همراه دررفتگی اتفاق می‌افتد و اگر حین درمان، دررفتگی تشخیص داده نشود و فقط شکستگی درمان شود منجر به ایجاد اختلالات دائمی در عملکرد مفصل آرنج خواهد شد.
دلایل شکستگی آرنج در کودکان و بزرگسالان
- افتادن روی کف دست با آرنج صاف
- افتادن روی آرنج
- ضربه مستقیم از جهات مختلف به آرنج
- حرکات مکرر و پیوسته (شکستگی‌های استرسی) بیشتر در ورزشکاران و افراد نظامی
- شکستگی‌های پاتولوژیک: به دلیل وجود یک بیماری مانند پوکی استخوان، آرتروز و تومورها و… استخوان و مفصل تضعیف شده و با کوچکترین ضربه منجر به شکستگی استخوان می‌شود.
علائم شکستگی مفصل آرنج در کودکان و بزرگسالان
- درد شدید به‌خصوص حین حرکت دادن
- عدم توانایی حرکت دادن آرنج
- تورم در محل شکستگی
- کبودی در اطراف آرنج
- گاهی بی‌حسی در انگشتان دست
- حساسیت به لمس
- بدشکلی مفصل (در شکستگی‌های باز نیز پاره شدن پوست و بیرون زدن استخوان دیده می‌شود.)
تشخیص شکستگی مفصل آرنج در کودکان و بزرگسالان
در کودکان برای تشخیص شدت و محل شکستگی عکس رادیوگرافی (X_Ray) گرفته می‌شود. همچنین با ارزیابی بالینی و گرفتن حرکت تشخیص کامل خواهد شد. در بزرگسالان ممکن است برای تشخیص آسیب‌های دیگر از جمله آسیب به اعصاب، عروق، تاندون و رباط و یا دررفتگی علاوه بر عکس X_Ray، سی‌تی‌اسکن و MRI نیز درخواست شود.
درمان شکستگی مفصل آرنج
درصورت آسیب به آرنج لازم است سریعا به پزشک مراجعه نمایید و از درمان‌های خانگی و یا توسط افراد غیر متخصص جدا خودداری نمایید. درمان شکستگی‌ها به سن، میزان فعالیت، شدت آسیب و محل شکستگی بستگی خواهد داشت. ولی به‌طور کلی اگر شکستگی‌ها از نوع بدون جابه‌جایی باشد یا پزشک جابه‌جایی آن را بتواند به‌صورت بسته جااندازی کند و تشخیص دهد که ثبات مفصل حفظ می‌شود، می‌تواند به روش بدون جراحی درمان را انجام داده، پس از اطمینان از حفظ راستای طبیعی استخوان آتل‌بندی یا گچ‌گیری از 3 تا 6 انجام می‌شود. پس از اتمام بی‌حرکتی برای راه‌اندازی مفصل نیاز به دوره درمان فیزیوتراپی می‌باشد.
درصورتی شکستگی باز یا خورد شده باشد یا اینکه به بافت‌های نرم اطراف مفصل آسیب رسیده باشد. برای مثال پارگی رباط‌ها، تاندون‌ها و یا آسیب به اعصاب و شریان ناحیه آرنج، ممکن است پزشک تشخیص دهد که عمل باز انجام شود و با پیچ، پلاک یا پین، استخوان‌های شکسته در کنار هم ثابت شوند. در این روش نیز پس از مدتی بی‌حرکتی پزشک دستور به شروع حرکات آرنج می‌نماید و فرد را به فیزیوتراپی ارجاع می‌دهد تا محدودیت حرکتی و عوارض جانبی عمل جراحی بهبود یابد.
فیزیوتراپی با هدف افزایش دامنه‌ی حرکتی، تقویت عضلات ضعیف شده بازو، آرنج، مچ دست و انگشتان، افزایش انعطاف‌پذیری بافت‌های نرم و عضلات، به‌دست آوردن عملکردهایی که به دلیل شکستگی دچار اختلال شده‌اند.
در فیزیوتراپی تخصصی سعادت اباد(افق روشن) آسیب‌های آرنج به‌خصوص پس از شکستگی‌ها، مهارت‌های فیزیوتراپیست و تجربه او در این زمینه بسیار حائز اهمیت می‌باشد زیرا یک فیزیوتراپیست مجرب می‌تواند با انجام تکنیک‌های دستی، خیلی سریع دامنه‌ی حرکتی مفصل را که به دلیل بی‌حرکتی دچار خشکی شده، به‌دست بیاورد. این موضوع در توانبخشی کودکان مهم‌تر بوده و به دلیل حساسیت بالای مسئله در آن‌ها (به دلیل باز بودن صفحات رشد) نیاز به انجام کامل دوره‌های فیزیوتراپی تخصصی در کودکان می‌باشد.
برای جوش خوردن شکستگی در افرادی که دچار پوکی استخوان هستند و استخوان شکسته پس از دوره‌ی بی‌حرکتی هنوز جوش نخورده است استفاده از مگنت و لیزر بسیار موثر می‌باشد.همچنین دستگاه‌هایی مانند لیزر، مگنت و تکار نیز می‌تواند به ترمیم اعصاب، رباط و تاندون‌های آسیب دیده کمک کننده باشند. تمرین‌درمانی جهت افزایش انعطاف‌پزیری و دامنه حرکتی آرنج و تقویت عضلات اندام فوقانی توسط فیزیوتراپیست آموزش داده می‌شود. این حرکات شامل تمرین در خشکی و تمرین در آب می‌باشد.
