پیچ خوردن مکرر مچ پا

پیچ خوردن مچ از جمله شایع ترین مشکلاتی است که در مفاصل مچ پا رخ می‌دهد. استخوان‌های مچ پا توسط طناب‌های محکمی به اسم رباط (لیگامان) در جای خود به یکدیگر متصل شده‌اند. حرکت ناگهانی، شدید و بیش از حد مچ پا به یک طرف باعث کشیدگی یا حتی پارگی این رباط‌ها خواهد شد. شدت پیچ خوردگی‌ها بسته به میزان آسیب به رباط به سه درجه تقسیم می‌شود:

پیچ خوردگی درجه یک

آسیب خفیف به رباط‍‌ها که دچار کشیدگی می‌شوند. این مشکل در عرض چند روز تا چند هفته با استراحت و اجتناب از عواملی که باعث بیشتر شدن درد و التهاب در ناحیه شوند بهبود می‌باشد و فرد می‌تواند به خوبی راه برود.

پیچ خوردگی درجه دو

در این نوع پیچ خوردگی، رباط دچار پارگی می‌شود اما این پارگی کامل نیست، کمی بی ثباتی در مچ پا به وجود می‌آید و بیمار دچار درد و تورم و شاید مقداری کبودی در ناحیه داشته باشد و راه رفتن به سختی انجام می‌شود. در این نوع ممکن است پزشک مچ پا را گچ بگیرد یا از اسپلینت برای بی حرکتی آن استفاده نماید.

پیچ خوردگی درجه سه

در این حالت رباط‌ها به طور کامل دچار پارگی می‌شوند. مچ پا بسیار دردناک، متورم و بی ثبات خواهد شد و فرد توانایی راه رفتن را از دست می‌دهد. این درجه از پارگی رباط ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد.

اگر پیچ خوردگی و آسیب رباط به خوبی درمان نشود و تمرینات تقویتی برای افزایش قدرت و حمایت عضلات پا از مفصل مچ انجام نگیرد، این احتمال می‌رود که هنگامی که پا در وضعیت نامناسب قرار می‌گیرد، مچ پا نتواند عکس العمل سریع از خود نشان داده و مجدد مچ پا دچار پیچ خوردگی شود.

دلایل پیچ خوردگی مچ پا شامل ضعف عضلات پا، کاهش حس عمقی مفصل مچ پا، دویدن و راه رفتن در سطح ناهموار، برخورد با دیگران و گیر افتادن مچ پا، زمین خوردن پس از حرکات پرشی، وجود برخی بیماری‌ها که باعث ضعیف شدن مچ پا می‌شوند، صافی کف پا و یا قوس زیاد کف پا و آسیب دیدگی قبلی اندام تحتانی که به خوبی درمان نشده باشد، هستند.

علائم پیچ خوردگی مچ پا شامل تورم، کبودی، درد و حساسیت به لمس، عدم تحمل وزن بر روی مچ پا و راه رفتن، سفتی و تغییر رنگ پوست می‌باشند.

تشخیص

پزشک و فیزیوتراپیست می‌توانند با پرسیدن سوال‌هایی از بیمار در مورد نحوه و جهت ایجاد آسیب و معاینه بالینی مچ پا و حرکت دادن آن در جهات مختلف به تشخیص این عارضه برسد و ممکن است برای اطمینان بیشتر از عدم وجود شکستگی یا میزان پارگی عکس x-ray یا MRI  تجویز شود.

درمان

در صورت پیچ خوردگی درجه 1 می‌توان با انجام یک سری درمان‌ها از جمله کمپرس یخ در ناحیه 10 تا 15 دقیقه و چند بار در روز، استفاده از باند الاستیک برای بانداژ مچ پا، بالا قرار دادن پا به صورتی که بالاتر از سطح قلب باشد جهت کاهش ورم، استراحت و اجتناب از ایستادن و راه رفتن زیاد روی مچ اسیب دیده، در صورت نیاز استفاده از عصا و استفاده از دارو‌های ضد التهاب غیر استروئیدی جهت کاهش التهاب مانند استامینافون و ایبوپروفن، درمان را انجام داد.

درمان فیزیوتراپی

در آسیب دیدگی‌های مچ پا بهتر است فیزیوتراپی تخصصی در این زمینه انجام گیرد چراکه در صورت عدم درمان به صورت کامل احتمال پیچ خوردن مکرر مچ پا وجود خواهد داشت. بنابراین انجام تمرینات تقویتی، کششی و تعادلی با هدف بالا بردن عکس العمل مفصل در مقابل شرایط ایجاد کننده پیچ خوردگی از اهمیت بالایی برخوردار است.گاهی پس از مدتی بی حرکتی در مفصل، بیمار به فیزیوتراپی مراجعه می‌نماید. اما ممکن است شدت آسیب زیاد بوده و عمل جراحی صورت گیرد. در این صورت پس از ترمیم رباط آسیب دیده، فیزیوتراپی جهت راه اندازی سریع‌تر بیمار، تقویت عضلات و جلوگیری از بازگشت مجدد آسیب نیاز می‌باشد.