آرتروز می‌تواند در هریک از مفاصل بدن ایجاد شود و از جمله عارضه‌هایی است که به مرور زمان و با افزایش سن به‌وجود می‌آید. بعضی مفاصل بیشتر مستعد آرتروز هستند از جمله مفصل زانو، ران و مچ دست اما آرنج از جمله مفاصلی است که شیوع این بیماری در آن کمتر است زیرا سطوح مفصلی آن به خوبی با هم تماس دارند و رباط‌های اطراف آن نیز به خوبی مفصل را حمایت می‌کند. با این وجود، درصورت بروز این مشکل می‌تواند برای فرد بسیار آزاردهنده و دردناک باشد. آرنج یک مفصل لولایی است که از قسمت بالایی شامل سر انتهایی استخوان بازو (Humerus) و در قسمت پایینی مفصل از دو استخوان زند زیرین (Ulna) و زند زبرین (Radius) تشکیل شده‌است. سر استخوان‌ها در محل مفصل توسط مایع مفصلی پر شده‌است که لغزندگی غضروف‌ها بیشترشود. اگر مفصل تحت فشار باشد به مرور زمان غضروف ملتهب‌شده، نرم می‌شود و ترک برمی‌دارد. در مراحل پیشرفته تکه‌هایی از غضروف کنده‌خواهدشد که باعث می‌شود در حرکت مفصل، استخوان‌ها به‌هم ساییده‌شوند و در نهایت منجر به درد بسیار زیادی برای بیمار می‌شوند.
دلایل آرتروز آرنج
- سابقه‌ی دررفتگی و یا شکستگی قبلی در مفصل آرنج و یا آسیب‌دیدگی رباط
- ساییدگی غضروف مفصلی بر اثر افزایش سن
- انجام حرکات تکراری: در بعضی شغل‌ها و در ورزش‌ها مانند حفاری با کلنگ و پرتاب توپ در بیسبال
علائم آرتروز آرنج
- درد که در صورت پیشرفت بیماری با حرکت در مفصل افزایش می‌یابد.
- تورم: معمولا در مراحل پیشرفته بیمار متوجه آن می‌شود.
- احساس سایش در مفصل حین حرکت
- خشک و سفت شدن مفصل
- کاهش دامنه‌ی حرکتی در خم و صاف شدن آرنج
- ایجاد زوائد خاری در قسمت‌های مختلف استخوان در مفصل که در عکس رادیوگرافی قابل تشخیص است.
تشخیص آرتروز آرنج
- علاوه‌بر ارزیابی بالینی و گرفتن دامنه حرکتی از مفصل آرنج، عکس رادیوگرافی (X_Ray) نیز جهت تشخیص شدت تخریب مفصل نیازاست. اما معمولا آزمایشات تشخیصی دیگر مانند سی‌تی‌اسکن و ام‌آرآی ضرورتی نخواهدداشت.
درمان آرتروز آرنج
درصورتی که هرگونه آسیب به قسمت آرنج وارد شده‌باشد لازم‌است به‌طور کامل درمان شود تا احتمال بروز آرتروز کاهش یابد و همچنین بیمار باید آگاهی‌های لازم درخصوص میزان فشاری که مجاز است به مفصل بیاورد که دچار آرتروز شود را توسط پزشک خود کسب‌کرده‌باشد در غیر این صورت بی‌ملاحظگی و آوردن فشارهای غیرمتعارف به مفصل آن را مستعد آرتروزی شدن می‌نماید.
پس از مشخص شدن عارضه ابتدا درمان‌های غیرتهاجمی برای بیمار انجام می‌شود که شامل موارد زیر می‌باشد.
- گرم نگه داشتن مفصل
- توصیه به اجتناب از انجام فعالیت‌هایی که تکراری هستند و منجر به بدتر شدن وضعیت می‌شوند.
- بستن آرنج‌بند درصورت وجود درد شدید.
- استفاده از داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی جهت کاهش درد و التهاب مانند ایبوپروفن.
- انجام فیزیوتراپی با هدف کاهش درد و التهاب، برطرف کردن خشکی مفصلی و افزایش دامنه حرکتی مفصل، تقویت عضلات و افزایش انعطاف‌پذیری آن‌ها و بازگشت توانایی‌ها و سطح عملکرد مفصل. فیزیوتراپیست در تخصصی ترین فیزیوتراپی شهرک غرب علاوه بر استفاده از دستگاه‌های مختلف با انجام درمان‌های دستی مانند موبیلیزیشن، ماساژ و ریلیز بافت نرم اطراف می‌تواند تاثیر به‌سزایی در نرم شدن مفصل و کاهش درد و مشکلات بیمار خواهد داشت. همچنین با انجام تمرینات مناسب می‌توان عضلات اطراف مفصل را تقویت نمود تا بخشی از فشارهای وارده به مفصل توسط حمایت این عضلات حذف شود. تمرینات آب‌درمانی نیز بسیار کارا بوده که توسط فیزیوتراپیست به بیمار آموزش داده می‌شود.
- تزریق کورتیکواستروئیدها در صورت عدم بهبود با درمان‌های غیرتهاجمی
- PRP (تزریق پلاسمای غنی شده که از خون بیمار استخراج می‌شود)
- جراحی: درصورتی که بیماری در مراحل پیشرفته باشد و با درمان‌های دیگر بهبودی حاصل نشود به تشخیص پزشک و باتوجه به شرایط، وضعیت جسمانی و سن بیمار ممکن است یکی از عمل‌های جراحی زیر برای بیمار انجام شود.
- آرتروسکوپی آرنج و خارج کردن اجسام شناور در مفصل و خارهای استخوانی تشکیل شده (که باعث بروز درد و محدودیت حرکتی مفصل خواهند شد) توسط ایجاد سوراخ‌های در مفصل (این نوع عمل نسبت به انواع دیگر کمتر تهاجمی می‌باشد) و مدت زمان بهبود پس از آن نیز سریع‌تر خواهد بود.
- سینووکتومی و برداشتن خارهای استخوانی: این جراحی باز می‌باشد که زائده‌های خاری و غشای سینوویال ملتهب شده از آرنج خارج می‌شود.
- آرتروپلاستی: مفصل مصنوعی در این عمل جایگزین مفصل تخریب شده خواهد شد و این عمل در آرتروز شدید کاربرد دارد.
- فیوژن (خشک کردن مفصل آرنج): گاهی ممکن است با توجه به شرایط نیاز باشد پس از استخراج غضروف آسیب دیده استخوان‌ها در مفصل به‌هم جوش بخورند و فیکس شوند. پس از این عمل دیگر حرکتی در ناحیه آرنج وجود نخواهد داشت و مفصل مچ دست و شانه هستند که حرکت آن را باید جبران نمایند.
پس از هریک از عمل‌های جراحی نیاز است که بیمار به فیزیوتراپیست مراجعه نماید تا عوارض بعد از جراحی و بی‌حرکتی پس از آن با انجام اقداماتی از سوی فیزیوتراپیست کاهش یابد و بیمار هرچه سریع‌تر به زندگی عادی خود بازگردد. پس از جراحی مفصل دچار خشکی و ضعف شدید عضلانی در ناحیه اندام فوقانی تا انگشتان خواهد شد و تراپیست با ریختن یک برنامه درمانی جامع برای بهبود شرایط و بازگشت عملکرد مفصل فرد شروع به درمان خواهد نمود. لازم به ذکر است که فیزیوتراپیست به این بیماران توصیه‌هایی در زمینه نحوه استفاده از آرنج برای جلوگیری از هرگونه آسیب به مفصل جراحی شده می‌نماید.
