بورسیت شانه یا تورم مفصل بورسا، التهابی در بورسای شانه است که معمولاً در افراد بالای 30 سال رخ می دهد و در بانوان بیشتر شیوع دارد. بورس یا بورسا (Bursa)، لایه ای بسیار نازک و شبیه بالشتک است که در جایی از بدن مانند بین تاندون‌ها، رباط‌ها و استخوان‌ها که ممکن است در آن اصطکاک ایجاد شود و منجر به فرسودگی اندام‌های بدن گردد، وجوددارد. در صورت وجود اصطکاک زیاد، بورس مایع بیشتری تولید می‌کند که این موضوع در نهایت منجر به تشکیل بالشتک‌های بیشتر، تحریک‌های مکرر و بورسیت می‌شود که معمولا با درد، قرمزی و تورم خود را نشان‌می‌دهد و با سه نوع شناخته‌می‌شود.
انواع بورسیت (Bursitis)
- نوع اول که به عنوان بورسیت مزمن شناخته‌می‌شود، ممکن‌است ناشی از دلایل مختلفی باشد. این نوع شایع از بورسیت، با گذشت زمان به دلیل تحریک مکرر بورس ایجاد‌می‌شود.
- نوع دوم بورسیت، بورسیت آلوده نامیده‌می‌شود و جدی‌تر است. در این نوع بورسیت، بورس به واسطه باکتری آلوده ایجاد‌می‌شود. بورسیت آلوده، به دلیل گسترش عفونت، موجب مشکلات جدی می‌شود .
- آخرین نوع از بورسیت با عنوان بورسیت آسیب دیده، معمولاً در ورزشکاران دیده‌می‌شود. بورسیت آسیب دیده یا بورسیت ضربه ای از دو نوع دیگر درصد شیوع کمتری دارد. این نوع از بورسیت به غیر از ضربه در اثر اصطکاک مکرر یک اندام به سطح سخت یا خم شدن بیش‌ازحد مفاصل رخ‌می‌دهد.
دلایل بورسیت شانه
دلایل مختلفی برای ابتلا به بورسیت شانه یا التهاب وجوددارد، اما در ادامه به موارد رایج آن اشاره‌می کنیم:
- شایع‌ترین علت: حرکات تکراری طولانی‌مدت مخصوصاً در قسمت بالای سر مانند آسیب در بازیکنان بیسبال، طرفداران تنیس، و گلف‌بازان
- ضربه یا آسیب‌دیدن شانه، مانند افتادن و تصادفات رانندگی
- عفونت باکتریایی
- فشار مکرر و بیش‌ازحد به شانه و در نهایت بورس، مانند نقاشی‌کشیدن یا شناکردن
- رشد بیش‌ازحد استخوان‌ها که باعث سائیدگی و تحریک بورس‌ها و تاندون‌ها می‌شود.
- صدمه سخت به مفصل شانه
- فاکتورهای افزایش خطر مانند افزایش سن و بیماری‌هایی مثل آرتریت روماتوئید، نقرس و دیابت
- خار استخوان یا رسوب کلسیم
- وضعیت نامناسب بدن
- سابقه بیماری التهاب بورس
- بعضی موارد مدتی پس از آسیب‌دیدگی شانه بیمار دچار بورسیت شانه می‌شود ممکن‌است در این موارد حرکت محدود شود شبیه شانه یخ‌زده.
علائم بیماری بورسیت شانه چیست؟
- شروع تدریجی علائم شانه درطول هفته‌ها و ماه‌ها.
- درد در ناحیه خارجی شانه.
- درد به نواحی پایین بازو به سمت آرنج یا مچ نیز گسترش‌می‌یابد.
- هنگامی که روی شانه درگیر دراز می‌کشید، درد تشدید‌می‌شود.
- هنگامی که بازو را بالاتر از سر می‌برید، درد شدید می‌شود.
- حرکات مورب دردناک، درد شانه حین حرکت بازو به سمت بالا و بیرون بین 60 تا 90 درجه
- هنگامی که بازو در کنار بدن قرار دارد، درد به حداقل می‌رسد و بالاتر از 90 درجه درد تسکین‌می‌یابد.
- ایجاد درد در شانه با انجام فعالیت‌هایی مانند شستن موها، دراز کردن دست برای برداشتن جسمی از طبقه فوقانی کمد.
در موارد شدید، درد ممکن‌است همراه با تب باشد، که ممکن‌است نشانگر عفونت بورس باشد. عفونت می‌تواند جدی شود و باید فوراً درمان شود.
تشخیص بورسیت
پزشک بورسیت شانه را با معاینه، پرسیدن تعدادی سؤال در مورد آسیب وارد شده به شانه و برخی آزمایش‌ها تشخیص‌می‌دهد.
این آزمایش‌ها شامل موراد زیر هستند:
- آزمایش خون
- عکس رادیولوژی یا X-ray
- MRI
- ایجاد صدا یا ضربه هنگام حرکت‌دادن شانه
- Joint Aspiration که شامل برداشتن نمونه از بورس ملتهب شده و ارسال آن به آزمایشگاه
- سونوگرافی
درمان بورسیت شانه
استراحت
در مرحله حاد بورسیت شانه، باید به شانه خود استراحت دهید. در واقع علت ایجاد التهاب را محدودنمایید. محدودکردن حرکت شدید بالای سر برای چند روز می‌تواند التهاب را بهبود دهد. بعضی اوقات برای درمان بورسیت شانه می‌توان بازو را با اسلینگ فیکس کرد.
سرما و گرما درمانی
در مرحله حاد بورسیت شانه، یخ می‌تواند به آرام‌شدن التهاب کمک کرده و درد حاد را تسکین‌دهد. در هربار، کیسه یخ را بیش از 15 تا 20 دقیقه روی یک نقطه نگه ندارید. بعد از 24 ساعت اول، پدهای گرم‌کننده و حمام‌های گرم می‌توانند به حفظ جریان خون در کپسول شانه کمک‌کنند و همچنین باعث تسکین قابل توجه درد بورسیت شانه شوند.
داروها
رایج‌ترین مسکن برای بورسیت شانه معمولاً داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی بدون نسخه (NSAID) مانند ایبوبروفن است. این‌ها هم درد و هم التهاب را کنترل‌می‌کنند. در صورت وجود عفونت ممکن‌است انتی‌بیوتیک نیز برای شما تجویزگردد.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی بهترین روش درمان بورسیت شانه است. یک فیزیوتراپیست می‌تواند با شما همکاری کند تا مشکلات اساسی فیزیکی را که ممکن‌است باعث التهاب شانه یا بورسیت شانه شما شود، اصلاح‌کند. این به معنای تلاش برای تقویت ماهیچه‌هایی است که از شانه پشتیبانی‌می‌کنند. در حالی که دامنه تمرینات حرکتی و تکنیک‌های مناسب ترازبندی را برای حمایت از شانه و جلوگیری از آسیب‌دیدگی بیشتر استفاده‌می‌کنید. در صورت نیاز متخصص فیزیوتراپی برای تسکین درد و التهاب بورسیت شانه از انواع دیگر فیزیوتراپی مانند لیزر تراپی، تحریک الکتریکی، سوزن خشک و اولتراسوند استفاده می‌کند. فیزیوتراپی می‌تواند به سه مرحله تقسیم شود:
- کاهش درد
- محدوده حرکتی
- تقویت و بهبود
هر مرحله متقابلاً منحصربه‌فرد نیست؛ بلکه همه آنها ماهیت مشترک دارند. فیزیوتراپ ممکن‌است استفاده از بریس برای محافظت از شانه را پیشنهاد دهد و در این موارد، فرد در هنگام انجام فعالیت‌های فیزیکی پر خطر از بریس استفاده‌می‌کند .
حرکات تمرینی بورسیت شانه
هنگامی‌که التهاب و درد تا حدودی فروکش‌کرد، حرکات کششی بورسیت شانه می‌تواند به شما کمک کند تا دامنه حرکتی شما را برای سلامتی بهتر شانه ترمیم و افزایش‌دهد. حرکات ورزشی بورسیت شانه، کشش‌هایی با ضربه کم است که هر روز قابل‌انجام است. لازم است این تمرینات بورسیت شانه را برای هر دو شانه استفاده کنید تا در دامنه حرکت خود متعادل بمانید.
توجه: این کشش‌ها را فقط پس از تأیید پزشک انجام‌دهید .
لیزر تراپی
لیزر پرتوان با اثرات عمقی سبب تحریک ترمیم و تسریع بهبودی همچنین کاهش درد و التهاب بورس شده و عملکرد نرمال سلولی را باز می‌گرداند. می‌توان به کمک لیزردرمانی، درد شانه را کاهش داده و حتی آن را از بین برد و بدین ترتیب فشار واردشده بر روی ریشه‌های عصبی را برداشت .
اولتراسوند تراپی
اولتراسوند تراپی از طریق ارتعاشات ایجادشده توسط امواج صوتی، گرما تولید می‌کند. هنگامی‌که بافت تحت ارتعاش قرارمی‌گیرد، اصطکاک سطحی مولکول‌ها در تمامی جهات افزایش می‌یابد، این امر باعث‌می‌شود در ناحیه موردنظر دمای بافت افزایش‌یابد. این خاصیت اولتراسوندتراپی جایگزین استفاده سنتی از کمپرس گرم می‌باشد، با این تفاوت که در کمپرس گرم گرما نمی‌تواند به بافت‌های عمیق نفوذ پیدا کند. در نتیجه این امواج به کاهش درد و التهاب کمک می‌کند.
تحریک الکتریکی
الکتروتراپی با استفاده از مدالیته‌های درمانی و استفاده از جریان الکتریکی انجام می‌گیرد.این روش درمانی تنها قسمتی از بدن که دچار درد است را هدف قرار داده و از این طریق به کاهش درد کمک‌می‌کند. در دستگاه‌های الکتروتراپی از امواج صوتی، امواج الکترومغناطیسی و جریان الکتریکی برای تحریک اعصاب و عضلات و کمک به درمان و تسکین درد استفاده‌می‌شود. الکتروتراپی راهکاری مؤثر در تسکین دردهای مزمن اسکلتی_عضلانی و عصبی است .
درای نیدلینگ (سوزن خشک)
درای نیدلینگ یک تکنیک و روش جدید درمانی در فیزیوتراپی است که از یک سوزن بسیار نازک و مخصوص جهت مواردی مثل رفع و درمان گرفتگی و اسپاسم عضلات و نقاط ماشه ای(حساس) عضلات، افزایش گردش خون موضع، ازبین بردن بافت های اسکار ناشی از جراحی و… استفاده‌می‌شود.
کشیدن یا تخلیه بورس
بورس ساب اکرومیال حتی هنگام التهاب، معمولاً دچار ورم زیادی نمی‌شود. با این حال، در برخی موارد، پزشک روش کشیدن یا تخلیه بورس با استفاده از سوزن را پیشنهاد‌می‌دهد. ممکن‌است هم‌زمان تزریق کورتون نیز انجام‌شود .
اوزون تراپی
اوزون‌تراپی نیز که در طی آن مخلوطی از گاز اوزون و اکسیژن به محل آسیب‌دیده تزریق‌می‌شود از روش‌های درمانی نوین در درمان بورسیت شانه است.
تزریق استروئید
تزریق داروهای استروئیدی درد و تورم بورسیت شانه را بهبود می‌بخشد.
بورسکتومی
در جراحی بورسکتومی بورس‌های آسیب‌دیده خارج‌می‌شوند. اگر درمان‌های دیگر باعث بهبود این مشکل نشوند، جراحی تنها راه حل درمان این مشکل می‌باشد.
پی ارپی تراپی
پلاسمای غنی از پلاکت یا پیآرپی، یک روش درمانی غیرجراحی است که برای آسیب‌های روتیتر کاف و درد شانه پیشنهادمی‌شود. پیآرپی درمانی با پیشرفت روند بهبودی طبیعی بدن، به جای بریدن بافت یا تزریق استروئید به کارمی‌رود. تاندون‌ها، رباط‌ها و غضروف آسیب‌دیده را بازسازی‌می‌کنند. سلول‌های بنیادی نیز در آن ناحیه به کار گرفته‌می‌شوند، آنها به هر چیزی که سلول‌های بافت برای بهبودی نیازداشته‌باشد، تبدیل‌می‌شوند. این مراحل در طول 6 تا 8 هفته رخ‌می‌دهد.
جراحی
به ندرت اتفاق‌می‌افتد که فیزیوتراپی اکثر مشکلات شانه را برطرف نکند و مرحله بعدی معمولاً تزریق‌درمانی است. بنابراین نیاز به عمل جراحی بسیار نادر است، گرچه بسیار گفته‌می‌شود که شانه یکی از قسمت‌های متداول بدن برای انجام مداخله جراحی است.
آرتروسکوپی روشی است که توانایی تشخیص و همچنین درمان مشکلات مفصلی، بدون نیاز به جراحی باز را دارد. از آنجا که آرتروسکوپی حداقل تهاجمی است حتی ممکن‌است بیماران به صورت سرپایی تحت‌عمل قرارگیرند .به‌طورکلی، هر نوع درد شانه نباید نادیده‌گرفته‌شود درحالی که یک بیماری مزمن یا تحلیل برنده می‌تواند بدترشود، یک آسیب‌دیدگی درمان‌نشده نیز دشوارتر می‌شود. از آنجا که درد کیفیت زندگی فرد را تحت‌تأثیر قراردهد، بر خواب، کار و فعالیت اجتماعی و بسیاری از موارد دیگر نیز تاثیر میگذارد،بنابراین درمان نباید به تأخیر بیفتد.
آیا می‌توان از این آسیب یا وضعیت جلوگیری کرد؟
فیزیوتراپیست شما در افق روشن بهترین فیزیوتراپی شهرک غرب می‌تواند یک برنامه ورزش خانگی برای تقویت و کشش عضلات اطراف شانه، بازو، قفسه سینه و گردن توصیه‌کند تا به جلوگیری از آسیب به شما در آینده کمک‌کند. این برنامه ممکن‌است شامل تمرینات قدرتی و انعطاف‌پذیری برای عضلات شانه، بازو، قفسه سینه، گردن، و مرکز بدن باشد. برای کمک به جلوگیری از عود مجدد آسیب، ممکن‌است فیزیوتراپیست به شما توصیه‌کند:
- برای حفظ شرایط بدنی مناسب، حتی در فصولی که از ورزش‌کردن معاف هستید یا بعد از کناره‌گیری از ورزش، یک برنامه تمرینی و انعطاف‌پذیری مداوم را به ویژه برای عضلات شانه دنبال‌کنید.
- همیشه قبل از شروع ورزش یا فعالیت بدنی سنگین خود را گرم‌کنید.
- وضعیت بدنی صحیح را یادبگیرید و حفظ‌کنید.
- به تدریج فعالیت‌های سخت را افزایش‌دهید که شامل فعالیت‌های منزل، کارهای اداری یا فعالیت‌های ورزشی می‌شود.