فتق دیسک تروماتیک (ناشی از ضربه) به مواردی گفته میشود که در آن با اصابت یک ضربه یا وارد شدن آسیب به ستون فقرات، علائم فتق دیسک به صورت ناگهانی بروز مییابد. مواردی مانند افتادن از بلندی یا آسیبهای ورزشی که نیرو یا ضربه ی ناگهانی به ستون فقرات وارد می کنند، میتوانند منجر به فتق دیسک توراسیک شوند. در برخی موارد نیز یک ضربهی خفیف موجب تشدید علائم فتق دیسک توراسیک میشود.
شایع ترین علامت فتق دیسک توراسیک درد میباشد و ممکن است این درد در قسمت فوقانی پشت بدن یا به شکل درماتومال ( در عصبرسانی بخش حسی ریشه عصب) ساطع شود و ممکن است هنگام سرفه یا عطسه تشدید شود. همچنین، درد ممکن است در قفسه سینه یا شکم نیز احساس شود که میتواند منجر به تشخیص کاملا متفاوتی شود که در این موارد به ارزیابی اختلالات قلب، ریه، کلیه و دستگاه گوارش و همچنین سایر علل اسکلتی-عضلانی نیاز باشد. در خود ستون فقرات نیز بسیاری از اختلالات دیگر مانند شکستگی ستون فقرات (به عنوان مثال ناشی از پوکی استخوان)، عفونت، تومور، و برخی اختلالات متابولیک وجود دارند که میتوانند علائم مشابهی از درد قسمت فوقانی پشت و یا درد ساطع شونده داشته باشند. علائم فتق دیسک توراسیک، اغلب با اندازه و محل فتق دیسک مرتبط هستند و همانطور که در بالا ذکر شد فتق دیسک ممکن است در جهت مرکزی، جانبی یا بصورت مرکز-جانبی، بیرون بزند. باید توجه داشت که در ستون فقرات سینهای فضای اطراف نخاع محدود است، بنابراین فتق دیسک توراسیک می تواند به طناب نخاعی فشار وارد کند و بر عملکرد عصب مربوطه تأثیر بگذارد و حتی در موارد حاد میتواند منجر به فلج بیمار از ناحیه کمر به پایین شود.
برای تشخیص بروز فتق دیسک ناحیه توراسیک باید توجه داشت که تصویربرداری با اشعه ایکس اگرچه نمیتواند بیرونزدگی دیسک نشان دهد، اما معمولا از این روش برای کمک به بررسی ساختار مهرهها و تعیین محل دقیق صدمات در موارد تروما یا ضربه و همچنین کمک به تشخیص ناپایداری ستون فقرات استفاده میشود.
تصویربرداری ام آٰر آی یا “تصویربرداری با تشدید مغناطیس” از آهنربای قوی متصل به کامپیوتر برای بدست آوردن تصاویر و ساختار مفاصل ستون فقرات و دیگر مفاصل و نیز ساختارهای عضلانی و لیگامانی استفاده میشود که یک نوع تصویربرداری بدون درد و دقیق و کارآمد برای شناسایی آسیب دیسکها نیز میباشد.
نوع دیگر تصویربرداری که برای بررسی ساختار و سلامت دیسک استفاده میشود تصویربرداری سی تی اسکن یا توموگرافی کامپیوتری میباشد که با استفاده از اشعه ایکس یکسری تصاویر سه بعدی از ساختارهای بدن تهیه میشود.
“میلوگرافی” یک روش تصویربرداری دیگر برای بررسی نخاع در کانال نخاعی میباشد که در این روش یک ماده حاجب بدرون مایع مغزی نخاعی از طریق سوراخ بین مهرهای تزریق میشود و به دنبال آن سی تی اسکن صورت میگیرد. بوسیلهی تصاویر تهیه شده جزییات کانال نخاعی و فشار بر ریشههای عصبی را میتوان بررسی کرد.
درمان فیزیوتراپی فتق دیسک توراسیک
در شروع درمان فیزیوتراپی، بیمار تاریخچهی بروز مشکل و درد خود را به فیزیوتراپیست ارائه میدهد و سپس فیزیوتراپیست با انجام یک معاینه بالینی کامل که شامل موارد زیر میباشد و همچنین بررسی یافتههای پاراکلینیک بیمار، برای تشخیص و تعیین دقیق علت بروز مشکل و سپس طراحی برنامه درمانی اقدامات میکند.
- معاینه ستون فقرات: با انجام یک سری حرکات و تستهای بالینی برای ستون فقرات محتمل ترین علت کمردرد مشخص میشود.
- با انجام تستهای مقاومتی مختص ستون فقرات مشخص میشود که آیا ضعف عضلانی و یا عدم تعادل دارد وجود دارد یا ندارد.
- از آنجاییکه اگر عضلات دچارکوتاهیی و سفتی باشند عملکرد عضله مختل میشود و فرد مستعد آسیب دیسک و بروز درد می شود، لازم است که تستهای انعطافپذیری عضلات نیز توسط انجام شوند.
- فیزیوتراپیست در بهترین فیزیوتراپی منطقه 2 (افق روشن)همچنین با معاینه وضعیت و پوسچر بدن بیمار و بررسی فعالیتهای روزمره فرد، درباره فعالیتی که ممکن است عامل بروز مشکل باشد با بیمار صحبت کرده و ریشه بروز مشکل را ارزیابی میکند. بررسی پوزیشنهای پویا و ایستا در منزل و محل کار که میتوانند علت شروع مشکل یا دلیل طولانی شدن علائم باشند از اهمیت بالایی برخوردار هستند که توسط فیزیوتراپیست صورت میگیرد.