پاها یکی از اجزای مهم اعضای بدن است که اگر با درد و شکستگی همراه باشد قطعاً انجام برخی از فعالیت‌های روتین روزانه و ورزش را برای افراد سخت خواهد کرد. بر اثر ضربه مستقیم، انجام فعالیت‌های نامناسب و آسیب در ورزش ممکن است فرد دچار پارگی تاندون شود. در نهایت این عارضه دامنه حرکتی را برای انجام یکسری از کارها کاهش می‌دهد. در این مقاله از فیزیوتراپی افق روشن قصد داریم علت درد مچ پا را مورد بررسی قرار دهیم. پس از شما دعوت می‌کنیم تا پایان مقاله ما را همراهی کنید.
مفصل مچ پا
مفصل مچ پا به انگلیسی ankle joint است که در قوزک بین سر انتهایی استخوان‌های درشت‌نی، نازک‌نی و استخوان قاپ قرار دارد. مچ پا یکی از پیچیده‌ترین مفاصل بدن است که از یک مفصل لولایی به همراه تعداد زیادی رباط و تاندون‌های اطراف آن تشکیل شده است به این ترتیب ساختار مستحکمی برای مقاومت در برابر آسیب‌های وارد به مچ پا به وجود اورده است. با این حال بر اثر فشارهای مکرر یا ناگهانی ممکن است این مفصل دچار آسیب شود و در نتیجه منجر به مختل شدن عملکرد مچ پا در بسیاری از فعالیت‌های روزمره شود. گاهی ممکن است منشاء دردهای مچ پا از خود این مفصل نباشد و به دلیل درگیری در مفاصل بالاتر مانند زانو و کمر ایجاد شده باشد.
برای مثال بیرون‌زدگی دیسک و تحت فشار قرار گرفتن عصب در ناحیه‌ی کمری لگنی منجر به بروز درد، بی‌حسی یا گزگز در مچ پا و انگشتان پا خواهد شد. یا اختلال در وضعیت قرارگیری مفصل زانو مانند زانو پرانتزی یا ضربدری می‌تواند به مرور زمان راستای طبیعی و اعمال وزن بدن را تغییر داده و فشارهای غیر طبیعی به مفصل مچ پا بیاورد، با گذشت زمان این نیروهای بیش از حد دردهایی در مفصل مچ پا ایجاد خواهند کرد. بنابراین ارزیابی دقیق و همه جانبه‌ی بیمار در درک بهتر علت ایجاد مشکل بسیار حائز اهمیت می‌باشد.
پیچ خوردگی مچ پا (کشیدگی یا پارگی رباط‌های اطراف مچ پا)
پیچ خوردگی مچ پا از شایع‌ترین دلایل آسیب به این مفصل می‌باشد که معمولاً بر اثر استفاده از کفش‌های نامناسب، در حین حرکات ورزشی لیز خوردن و افتادن از ارتفاع و … احتمال آن افزایش می‌یابد. معمولاً پیچ خوردن مچ پا به داخل و آسیب رباط‌های خارجی مچ بیشتر دیده می‌شود. در این عارضه بسته به شدت آسیب ممکن است در رباط‌های اطراف مچ پا از کشیدگی جزئی تا پارگی کامل رباط اتفاق بیوفتد. اگر این مشکل به موقع و به طور کامل درمان نشود می‌تواند زمینه ساز آسیب مجدد و پیچ‌خوردگی‌های مکرر مچ پا شود. به همین دلیل در صورت بروز پیچ‌خوردگی‌ها لازم است به پزشک یا فیزیوتراپیست متخصص مراجعه نمایید.
پیچ خوردگی مچ پا چند روز طول می‌کشد؟
پیچ خوردگی پا در حالت خفیف بین ا الی 5 هفته برای بهبودی به زمان نیاز دارد. اما در شرایط حاد ممکن است ماه‌ها طول بکشد تا پا به حالت عادی خود بازگردد.
شکستگی مچ پا
شکستگی مچ پا ممکن است در هر یک از استخوان‌های قوزک داخلی، قوزک خارجی یا استخوان زیر آنها در مفصل مچ پا (استخوان تالوس) اتفاق بیوفتد. این عارضه در موارد شدید در چند استخوان رخ می‌دهد و می‌تواند با پارگی رباط‌ها نیز همراه باشد. با توجه به نوع شکستگی و میزان جابجایی استخوان شکسته ممکن است پزشک روش جااندازی و گچ گیری مفصل را انتخاب کند یا اینکه در مواردی لازم است که عمل جراحی و استفاده از پیچ و پلاک در ثابت کردن استخوان صورت گیرد.
پس از گذشت زمان کافی برای جوش خوردن استخوان شکسته، انجام فیزیوتراپی برای بازگشت دامنه‌ی حرکتی و تقویت عضلات و راه اندازی هرچه سریع‌تر بیمار توصیه می‌شود. شکستگی‌ها ممکن است در استخوان‌های زیر مچ و درناحیه کف پا ایجاد شود. مخصوصاً در ناحیه‌ی کف پا شکستگی‌های استرسی که به دلیل فشارهای مکرر و طولانی مدت در ناحیه‌ی کف پا می‌باشد رخ می‌دهد.
شکستگی مچ پا چقدر طول می‌کشد؟
اگر استخوان از قوزک داخلی مچ پا خارج نشده باشد، نیازی به عمل جراحی نیست. به همین دلیل طول درمان آن معمولاً بین 6 الی 10 هفته به زمان احتیاج دارد.
آرتروز مفصلی
آرتروز به معنی التهاب غضروف مفصلی و تخریب است که به سه دسته شایع تقسیم می‌شود. یکی از انواع آرتروز استئو آرتریت (OA) است که به تدریج و با افزایش سن مفصل شروع به تحلیل رفتن می‌کند و به مرور زمان غضروف روی سطح استخوانی تخریب می‌شود. درد و خشکی مفصلی از علائم رایج این مشکل است.
آرتریت روماتوئید (RA)
یکی دیگر از انواع آرتروز می‌باشد که جزو بیماری‌های خود ایمنی است یعنی سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافت‌های خودی که در این جا غضروف مفصلی است حمله می‌کند. بر اثر ابتلا به این بیماری غشا سینوویال پوشاننده مفصل ملتهب شده و مایع سینوویال بیش از حد ترشح می‌شود و به تدریج به ساختار مفصل آسیب وارد می‌نماید. این نوع از بیماری ممکن است علاوه بر مفاصل، در دیگر بافت‌های بدن نیز اختلال ایجاد نماید. نوعی از آرتروز مفصلی به نام آرتروز پس از آسیب نیز وجود دارد که بر اثر بروز آسیب قبلی به مفصل حتی پس از گذشت چندین سال از عارضه شروع به تخریب غضروف می‌شود.
نقرس
شکل دیگری از آرتریت است که به‌دلیل رسوب کریستال‌هایی در مفاصل از جمله مفصل مچ پا سبب بروز محدودیت حرکتی، درد و التهاب در ناحیه خواهد شد. این بیماری ممکن است ماه‌ها بدون علامت باشد و بعد با درد شدید به خصوص در ناحیه‌ی مچ پا خود را نشان دهد.
تاندونیت‌ها
تاندونیت یا التهاب تاندون‌ها معمولاٌ بر اثر فشار یا استفاده‌ی بیش از حد از تاندون یا کشیدگی شدید آن رخ می‌دهد. تاندون‌ها عضلات را به استخوان متصل می‌نمایند. تاندون‌های زیادی از ناحیه مچ پا عبور می‌کنند که التهاب تاندون تیبیال خلفی و تاندون آشیل از آسیب‌های شایع تاندون در ناحیه مچ پا می‌باشند. در این عارضه ممکن است بسته به شدت آسیب تعدادی از فیبرها دچار پارگی شود. ورم و درد و گاهی کبودی از علائم شایع این مشکل می‌باشد.
پارگی تاندون
اگر فشار ناگهانی یا کشیدگی شدید روی تاندون اعمال شود شاید منجر به پارگی کامل تاندون آن شود که معمولاٌ با صدای پاپ، درد، ورم شدید و کبودی همراه است. در صورت پارگی کامل عمل جراحی باز صورت گرفته و پس از اتصال مجدد بافت پاره شده، دوره‌ای بی‌حرکتی جهت ترمیم و جوش خوردن تاندون آسیب‌دیده تجویز می‌شود. پس از آن به‌منظور انجام دوره توانبخشی و بازگشت هرچه سریع‌تر بیمار به زندگی قبلی خود، پزشک فرد را به فیزیوتراپی ارجاع می‌دهد.
سندرم تونل تارسال مچ پا
در ناحیه‌داخلی مچ پا یک کانال یا تونلی توسط به هم وصل شدن قوزک داخلی به استخوان کالکانئوس استخوان (پاشنه) توسط یک رباط ایجاد شده است که عصب تیبیال از داخل آن عبور کرده و به سمت کف پا و انگشتان می‌رود. اگر به هر دلیلی این کانال تنگ شود یا در اثر فشار ملتهب شود، به عصب عبوری از آن فشار وارد می‌شود که در نتیجه علائم سندرم تونل تارسال از جمله احساس درد، سوزش یا گزگز در ناحیه داخل مچ پا احساس می‌شود.
خار پاشنه و التهاب فاشیای کف پا
خار پاشنه پا به دلایل مختلفی می‌تواند خود را نشان دهد از جمله کشش نامناسب، صافی کف پا، فشار بیش از حد به پاشنه‌ای که دارای خار استخوانی بوده، ایستادن‌ها، پریدن‌ها و دویدن‌های طولانی. از کجا بفهمیم خار پاشنه داریم؟ سوال مهمی که ذهن اکثر افراد را به خود مشغول می‌کند. احساس درد شدید در پاشنه پا، التهاب و ورم در جلوی پاشنه و برآمدگی استخوان کوچک در زیر پاشنه نشان دهنده این عارضه هستند.
کاهش در ناحیه پاشنه خار استخوانی وجود ندارد ولی به دلیل التهاب فاشیای کشیده شده در کف پا تا زیر پاشنه، بیمار دردی در ناحیه پاشنه احساس می‌کند. گاهی درد آن به‌قدری زیاد است که تا ناحیه‌ی مچ پا و ساق نیز کشیده خواهد شد. معمولاً این درد در هنگام صبح و در چند قدم اول پیاده روی یا هنگام استراحت قبل از خواب شدیدتر است. اما اگر شدید باشد بیمار ممکن است درد را در هر زمانی حس کند.
بورسیت پاشنه پا
بورسیت پاشنه پا چیست؟ در اطراف هر مفصلی ممکن است چند بورس وجود داشته باشد که شامل کیسه‌ای است که از مایع مفصلی (مایع سنوویال) پر شده است. بورس پشت پاشنه بین تاندون آشیل و استخوان پاشنه قرار گرفته است و باعث تسهیل و کاهش ساییدگی در تاندون آشیل می‌شود. این بورس ممکن است به دلیل ضربه یا فشارهای مکرر و شدید در ناحیه ملتهب شود که به این عارضه بورسیت گفته می‌شود. بورسیت باعث احساس دردهایی در ناحیه‌ی پاشنه و پشت مچ پا خواهد شد. برای درمان بورسیت پاشنه پا می‌توانید به افق روشن، بهترین فیزیوتراپی تهران مراجعه کنید.
درد مچ پا در کودکان
درد مچ پا در کودکان جزو یکی از دردهای شایع است که در هنگام شبانه روز یا خواب رخ می‌دهد. گاهی اوقات علت این درد جدی و خطرناک نیست. زیرا ممکن است این عارضه به دلیل جنب و جوش زیاد، جهش رشد و کشیدگی عضلات باشد. در این صورت با استراحت و انجام یکسری راهکارهای ساده درمان می‌شود. اما گاهی اوقات این نوع درد در کودکان می‌تواند به دلیل صافی کف پا، بیماری سیور، شکستگی‌های تنشی استخوان مچ پا و کمبود ویتامین D باشد. در این شرایط پزشک ابتدا باید بیماری را تشخیص داده و سپس اقدام به درمان کند.
درد مچ پا در بارداری
در دوران بارداری مادر و جنین نیاز بیشتری به مایعات دارند. به همین دلیل بدن حدود 40 الی 50 درصد مایع بیشتری تولید می‌کند. تجمع این مایع در ناحیه‌های مختلف بدن از جمله پا باعث تورم مچ پا و درد در این ناحیه می‌شود. این موضوع اگر خفیف باشد بعد از بارداری کاملاً رفع می‌شود. اما اگر شدید باشد در اولین فرصت باید به پزشک مربوطه مراجعه شود. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه می‌توانید به مقاله پا درد در بارداری مراجعه کنید.
درد مچ پا هنگام خواب
درد مچ پا آرامش برخی از افراد را هنگام خواب بهم می‌زند. علت درد مچ پا هنگام خواب کمبود آب بدن در شب است. کمبود آب در بدن تعادل الکترولیت موجود در خون را بهم می‌زند و سبب گرفتگی عضلات می‌شود. شب‌ها قبل از خواب بهتر است یک لیوان آب بنوشید.
درد مچ پا و قلب
شاید از خودتان بپرسید درد مچ پا چه ارتباطی به قلب دارد؟ باید بگوییم درد مچ و ساق پا به همراه ورم می‌تواند یکی از نشانه‌های نارسایی قلبی باشد. برخی از دردهای مزمن مچ پا به دلیل التهابات مفصلی و مشکلات عروقی نیز می‌باشد.
درد مچ پا در صبح
سفتی و درد مچ پا پس از بیداری ممکن است برخی از افراد را آزرده خاطر کند. هنگام خواب پاها تحرک خاصی ندارند. پس جریان خون کافی را دریافت نمی‌کند. اما عضلات، مفاصل و تاندون خواهان حرکت هستند. به همین دلیل عدم حرکت در شب باعث بروز سفتی و درد پا پس از بیدار شدن از خواب می‌شود. به محض بیداری و حرکت پاها و همچنین پیاده روی چند دقیقه‌ای جریان خون با پاها بیشتر می‌شود و به بهبود انعطاف آنها کمک خواهد کرد.
بهترین مسکن برای درد مچ پا
برای تسکین درد مچ و کاهش تورم پا می‌توانید از داروهایی مانند ایپوپروفن، مفنامیک اسید، دیکلوفناک، ناپروکسن و ایندومتاسین استفاده کنید. برای کاهش ورم و کاهش درد نیز می‌توانید استامینوفن نیز مصرف کنید.
علائم آسیب به مچ پا
آسیب‌هایی که به مچ پا وارد می‌شود ممکن است طیفی از علائم را همراه داشته باشد که در زیر به آنها اشاره می‌نماییم:
- درد در ناحیه‌ی مچ پا که ممکن است با انجام فعالیت‌هایی مثل ایستادن، راه رفتن و دویدن تشدید شود.
- دردهایی در مچ پا در حین استراحت یا در صبح در چند قدم اول راه رفتن که نشان‌دهنده‌ی التهاب است
- تورم و قرمزی در اطراف مچ پا
- کاهش دامنه‌ی حرکتی خم و راست کردم مچ و یا چرخیدن به داخل و خارج در مچ پا
- گاهی در موارد شدید درد به کف پا یا ساق پا منتشر می‌شود.
- کبودی و تغییر رنگ در ناحیه‌ی مچ پا
- گرفتگی عضلات ساق و کف پا
- بی‌حسی، گزگز و مورمور در ناحیه‌ی مچ پا، کف پا و یا انگشتان
- احساس شنیدن صدای پارگی یا پاپ در حین بروز آسیب
- تغییر شکل مچ پا که بیشتر در اثر شکستگی و یا دررفتگی مچ پا ایجاد می‌شود.
- در صورت وجود عفونت تب و قرمزی و التهاب وجود خواهد داشت.
تشخیص آسیب‌های مچ پا
پزشک علاوه‌بر بررسی نحوه‌ی آسیب، نوع درد، محل درد، سابقه‌ی بیماری‌های دیگر معاینات بالینی خود را شروع می‌نماید. دامنه حرکتی و وجود ورم و کبودی و ثبات مفصل مچ پا چک می‌شود، جهت بررسی شکستگی‌ها پزشک عکس X-Ray را درخواست می‌دهد. در صورت احتمال پارگی رباط‌ها، تاندون‌ها، بورسیت و سایر آسیب‌های وارده به بافت نرم از مچ پا MRI و یا سی تی اسکن انجام می‌شود. اگر پزشک به بیماری‌های عفونی شک کند آزمایش خون نیز می‌تواند به پزشک در تشخیص دقیق‌تر کمک‌کننده باشد.
درمان آسیب‌های مچ پا
با توجه به آسیب در ناحیه، درمان‌ها متفاوت می‌باشد، گروهی از این درمان‌ها در منزل نیز توسط خود فرد قابل انجام است اما اگر مشکل جدی باشد نیاز است برای درمان‌های پیشرفته‌تر به پزشک متخصص یا فیزیوتراپیست مراجعه نمود. اگر آسیب‌دیدگی حاد باشد (تا 3 روز پس از بروز آسیب) از روش price استفاده می‌شود.
- محافظت: با استفاده از یک بانداژ یا تکه‌ای گاز مچ پا را از خطر آسیب دیدگی بیشتر حفظ کنیم.
- استراحت: از انجام فعالیت‌هایی که باعث بروز درد و حرکت در ناحیه می‌شود اجتناب نمایید. اگر وزن اندازی باعث ایجاد فشار روی مچ پا می‌شود با توصیه پزشک می‌توانیم از عصا استفاده نماییم
- کمپرس یخ (ICE): ماساژ کیسه یخ روی ناحیه به مدت 10 تا 15 دقیقه 3 تا 4 بار در روز می‌تواند به کاهش درد و التهاب ناحیه کمک نماید. دقت نمایید نگه داشتن یخ به مدت طولانی روی موضع منجر به سوختگی پوست خواهد شد.
- فشرده‌سازی (COMPRESSION): با استفاده از بانداژ الاستیک، مچ پا را ببندیم تا از بروز ورم بیشتر جلوگیری شود. باید در حین بستن بانداژ توجه شود تا باعث اختلال در جریان خون مچ پا نشود. در صورت بروز کبودی در انگشتان باید بانداژ را باز کرده و مجدد ببندید.
- بالا بردن (elevation): در حالت طاق‌باز خوابیده مچ پا را به گذاشتن چند بالش زیر آ می‌توانید بالاتر سطح قلب نگه داری تا به کاهش ورم در ناحیه کمک نمایید.
- استفاده از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی، داروی‌هایی مانند ایبوبروفن، استامینوفن، در کاهش درد و ورم ناحیه موثر می‌باشند.
- استفاده از بریس یا عصا: در صورت بروز آسیب با توصیه پزشک یا فیزیوتراپیست خود می‌توانید از مچ بند طبی یا عصا زیربغل به منظور کاهش فشار روی مچ پا استفاده نمایید.
فیزیوتراپی برای درد مچ پا
اقداماتی که ممکن است در رفع درد مچ پا در افق روشن، بهترین مرکز فیزیوتراپی تهران روی بیمار صورت گیرد می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- الکتروتراپی
- التراسوند
- مگنت‌تراپی (در استخوان‌های جوش نخورده و پارگی رباط و تاندون بیشتر کاربرد خواهد داشت)
- لیزرتراپی (برای تسریع در ترمیم بافت آسیب‌دیده)
- تکارتراپی (کاهش التهاب و درد و کمک به ترمیم
- ماساژ و درمان دستی (به منظور افزایش دامنه‌ی حرکتی، کاهش اسپاسم و گرفتگی عضلانی و بهبود در راستای رباط‌ها و …)
- Dry needling(سوزن خشک)
- الکترواکوپانچر
- گرما و سرما درمانی
- تمرین‌درمانی (تقویت عضلات، کاهش خشکی مفصلی، افزایش حس عمقی و بهبود تعادل بیمار، کسب آمادگی لازم برای فعالیت‌های ورزشی حرفه‌ای بعد از آسیب و …)
- آموزش نحوه‌ی صحیح وزن اندازی و راه رفتن
- توصیه به پرهیز از انجام فعالیت‌هایی که منجر به بدتر شدن شرایط خواهد شد
- تزریق کوتیکواستروئیدها
در صورتی که بهبود به درمان‌های غیر تهاجمی قبل مشاهده نشد، جهت کاهش درد و التهاب، پزشک ممکن است داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی را به مچ پا تزریق نماید.
جراحی مچ پا
ممکن است در مواردی که با روش‍ش‌های کم خطر درمان‌پذیر نباشد، پزشک روش جراحی را پیشنهاد دهد مانند شکستگی‌های ناپایدار یا آرتروز شدید یا پارگی‌های کامل در تاندون و …، پس از انجام جراحی و گذراندن دوره‌ی نقاهت، ممکن است نیاز به یک دوره توانبخشی باشد که در این صورت پزشک بیمار را به فیزیوتراپی ارجاع خواهد –داد.
درمان درد مچ پا در بهترین فیزیوتراپی سعادت آباد
گاهی اوقات به دلیل ضربه مستقیم به مچ پا یا انجام فعالیت‌های نامناسب فرد نمی‌تواند فعالیت‌های روزانه خود را انجام دهد. برای مثال حتی راه رفتن یا پیاده روی نیز برایش سخت می‌شود. پس در این شرایط سریعاً باید فکری برای درمان درد مچ پای خود داشته باشد. روش‌های مختلفی برای وجود دارد. اما بهترین و سریع‌ترین آن فیزیوتراپی است.
افق روشن، بهترین فیزیوتراپی سعادت آباد تهران است که با استفاده از الکترو تراپی، لیزر تراپی، التراسوند، مگنت تراپی، گرما و سرما درمانی به کاهش درد مچ پا کمک می‌کند. برای اطلاع از هزینه هر جلسه فیزیوتراپی مچ پا می‌توانید با شماره 02188686800 تماس بگیرید. آیا تا به حال درد مچ پا را تجربه کرده‌اید؟ نظرات و سوالات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
