شکستگی و در‌ رفتگی فک

آیا می‌دانستید شکستگی فک پایین جزو یکی از شایع‌ترین شکستگی‌های استخوانی در انسان است؟ این نوع شکستگی بیشتر اوقات در اثر ضربه مستقیم به صورت اتفاق می‌افتد. طبق بررسی‌ها شکستگی فک در مردان حدود سه برابر بیشتر از زنان است. همچنین شکستگی فک در بازه سنی 20 الی 30 بسیار شایع‌تر است. به همین دلیل به شما توصیه می‌کنیم از انجام فعالیت‌های خطرناک که ممکن است به استخوان‌های صورت و فک شما آسیب بزند، بشدت دوری کنید. در این مقاله از فیزیوتراپی افق روشن می‌خواهیم دلایل در رفتگی و شکستگی فک را مورد بررسی قرار دهیم. خوشحال می‌شویم تا پایان مقاله ما را همراهی کنید.

در رفتگی فک صورت

مفصل فک یکی از فعال‌‌ترین مفاصل است که بین استخوان صورت (Maxilla) و استخوان فک پایین (Mandible) قرار می‌گیرد. این مفصل در دو طرف صورت قرار دارد. این مفصل ممکن است بر اثر ضربه یا عوامل ساده‌ی دیگر دچار شکستگی و یا در ‌رفتگی شود که در این صورت اقدامات اورژانسی جهت درمان آن باید صورت پذیرد. در ‌رفتگی فک معمولا به سمت جلو است اما گاهی در‌ رفتگی در جهات دیگر نیز ممکن است رخ دهد. درمان به موقع در ‌رفتگی مفصل فک از اهمیت بسیاری برخوردار است زیرا ممکن است فرد به مرور زمان دچار در‌ رفتگی مکرر آن شود.

حتما بخوانید: قفل شدن مفصل فک

بررسی دلایل در رفتگی فک

• ضربه ‌شدید (مثلا در هنگام دعوا‌ی شدید، سقوط و زمین ‌خوردن، فعالیت‌های ورزشی و تصادفات رانندگی)
• خمیازه شدید
• گاز‌ زدن تیکه بزرگی از خوردنی‌ها
• بازکردن بیش‌از‌حد و طولانی مدت دهان در دندان پزشکی

علائم شکستگی فک

یکی از مهم‌ترین علائم شکستی فک در بین افراد خون ریزی، ورم لثه و احساس درد است. اگر این موضوع سریع درمان نشود بعد از مدتی در فرد باقی خواهد ماند. علائم شکستگی فک در کودکان نیز مانند بزرگسالان است اما کودکان زیر 5 سال بیشتر با این نوع شکستگی دست و پنجه نرم می‌کنند. در ادامه می‌خواهیم علائم بیشتری از شکستگی فک را مورد بررسی قرار دهیم.

• خونریزی گاهاً از دهان
• ناراحتی و درد شدید حین جوییدن‌ غذا، صحبت‌کردن و باز‌ و‌ بسته کردن فک
• اسپاسم عضلات فک
• درد شکستگی شدید و عدم توانایی حرکت استخوان فک
• بی‌حسی و کبودی ناحیه فک و لثه
• درد و ورم در ناحیه صورت
• مشکلات تنفسی

حتما بخوانید: صدا دادن فک

علائم در‌ رفتگی فک

اگر هر یک از علائم زیر را در قسمت فک یا صورت خود مشاهده کردید، وقت را از دست ندهید و فورا به یک متخصص مراجعه کنید.

• جلوآمدن فک
• درد به خصوص در حرکت ‌دادن فک
• عدم تقارن و ردیف بودن دندان‌ها
• دشوار شدن صحبت‌کردن و خمیازه‌ کشیدن
• سختی در جویدن لقمه غذا
• عدم قرینگی هنگام بستن‌ دهان
• برجسته‌ شدن مفصل فک
• سفتی و قفل‌ شدن مفصل فک
• احساس گرفتگی گوش و صدای خرخر گوش

تشخیص شکستگی و در‌رفتگی فک

• گرفتن شرح‌حال بیمار و نحوه بروز مشکل در فک
• معاینه بالینی بیمار
• گرفتن عکس‌ رادیولوژی

درمان شکستگی فک

شکستگی‌های کوچک و ترک خوردگی معمولا به‌خودی‌خود و بدون نیاز به فیکس‌کردن بهبود می‌یابد. اما جهت کاهش درد، دارو‌های ضد درد و التهاب تجویز خواهد شد. همچنین خوردن غذا‌های نرم و آبکی به بهبود سریع‌تر و جلوگیری از آسیب بیشتر کمک‌ می‌نماید.

در شکستگی‌های شدید‌تر، ممکن‌ است نیاز به جراحی و فیکس‌کردن توسط پیچ و سیم‌های مخصوص باشد، پس‌ از طی دوره‌های درمان، عوارضی از جمله محدودیت حرکت مفصل فک و ضعف‌ عضلات فکی، یا شنیدن صدا‌هایی از ناحیه مفصل، برای بیمار پیش‌ خواهد آمد. که برای بهبود آن، پزشک بیمار را به فیزیوتراپی ارجاع خواهد داد. فیزیوتراپیست‌ها در کلینیک افق روشن جهت کاهش درد ممکن‌ است مدالیته‌های ضددرد و التهاب را برای بیمار شروع‌ نماید. همچنین ماساژ و موبیلایز کردن مفصل فک برای کاهش خشکی مفصلی و تمرین‌ درمانی برای افزایش قدرت عضلات و هماهنگی عملکرد آن‌ها جزو اقدامات صورت‌گرفته در فیزیوتراپی خواهد بود.

مدت زمان درمان شکستگی فک

طول درمان شکستگی فک بستگی به بیمار دارد. این بازه زمانی ممکن است بین سه ماه الی 1 سال زمان بر باشد. در طی این مدت بیمار باید هر چند وقت یک بار توسط پزشک جراح معاینه شود تا روند بهبودی مورد بررسی قرار بگیرد. همچنین در این بازه زمانی بیمار باید از انجام برخی حرکات صورت و فعالیت های ورزشی خودداری کند.

چگونه فک در رفته را جا بیندازیم؟

اگر علائم در رفتگی فک را احساس کردید سریعا به پزشک مراجعه کنید. برخی از افراد به دلیل عدم آگاهی برای انجام این کار پیش افراد غیرحرفه‌ای و متخصص می‌روند. با این کار سلامتی جسم خود را به خطر می‌اندازند. اما پزشک جا انداختن فک را به صورت کاملا تخصصی و سرپایی انجام می‌دهد. ابتدا دهان بیمار را باز کرده و انگشت شست خود را روی دندان‌های عقبی قرار می‌دهد. بقیه انگشتان پزشک زیر فک قرار می‌گیرد. سپس به آرامی فک پایین را به حالت اولیه سر جای خود قرار می‌دهد.

در رفتگی فک و درمان آن در کلینیک افق روشن

چگونه فک در رفته را جا بیندازیم؟ برای دررفتگی فک به چه دکتری مراجعه کنیم؟ دو سوالی که ذهن اکثر افراد مبتلا به این عارضه را به خود مشغول می‌کند. اگر حس در‌ رفتگی در مفصل فک ایجاد شود، بیمار باید به یک جراح فک و صورت مراجعه کند. حتی اگر خود بیمار پزشک باشد انجام جا ‌اندازی توسط خودش ممکن است به بافت ناحیه مدنظر آسیب وارد کند. بهتر است، تا زمان مراجعه به پزشک فک بیمار بانداژ شود تا مفصل ‌فک تثبیت ‌شده و از آسیب بیشتر جلوگیری شود. پس از جا‌ اندازی، شاید لازم باشد آرام‌بخش تجویز شود. تا 2 هفته لازم است مفصل فک زیاد از حد باز نشود و تا مدتی فک بانداژ شود. حین خمیازه‌ بهتر است بیمار با دست، از زیر چانه از حرکت بیش ‌از ‌حد باز شدن فک جلوگیری‌ کند.

برای کاهش‌ درد می‌توان از کمپرس‌ سرد یا گرم در ناحیه در رفتگی استفاده‌ کرد. طی دوره‌ی درمان، رژیم ‌غذایی مناسب و غذا‌های نرم، مانند برنج و سوپ و میوه‌های نرم توصیه می‌شود و برای نوشیدن مایعات، بهتر است از نی استفاده ‌شود. گاهاً پس از طی دوره‌ی درمان در ‌رفتگی اولیه، فرد ممکن است احساس درد‌ مبهم و سفت شدن عضلات فک را داشته باشد یا بعضاً مجدد دچار در ‌رفتگی شود و این عمل هر چند وقت تکرار شود.

 در این صورت فیزیوتراپی می‌تواند در رفع مشکلات او موثر واقع شود. یک فیزیوتراپیست با تجربه و ماهر در افق روشن، بهترین فیزیوتراپی سعادت آباد می‌تواند با در نظرگرفتن مشکلات بیمار راهکار‌های مناسبی از جمله ماساژ درمانی، تکنیک‌های دستی مانندMET، Dry needling، الکتروتراپی، لیزر درمانی، ورزش و تمرین ‌درمانی را برای بیمار ارائه کند. در صورت تکرار در‌ رفتگی فک و عدم پاسخ به درمان‌های فوق ممکن است جراحی مفصل فک صورت پذیرد.

سوالات متداول