سندروم فیبرومایالژیا (Fibromyalgia) یک بیماری مزمن هست که ممکن است عضلات ، پوست و مفاصل را درگیر کند. همچنین بیشتر افراد مبتلا به آن از خستگی مفرط و اختلال در خواب رنج می‌برند. هنوز علت دقیق بروز این بیماری مشخص نیست و درمان قطعی نیز برای آن ارائه نشدهاست اما روش‌های درمانی موجود می‌تواند تا حدی به بهبود بیمار کمک نمایند.
علائم این بیماری به دلیل شباهت با دیگر عارضه‌ها ممکن است باعث اشتباه در تشخیص درست فیبرومیالژیا شود.
ابتلای زنان به این بیماری بیشتر از مردان می‌باشد و تقریبا 5% افراد به آن دچار هستند.
علائم فیبرومیالژیا
علائم این بیماری در هر فرد می‌تواند متفاوت از دیگری باشد. اما شایع‌ترین آنها عبارتند از:
- درد و حساسیت به لمس در بیشتر نقاط بدن
- سردردهای میگرنی با منشاء گردنی
- سفتی و خشکی مفصلی و عضلانی به خصوص در صبح
- بروز مشکلات حافظه‌ای و اختلال در تمرکز و شناخت
- اختلال در خواب
- حساسیت به نور زیاد، بو و صدای بلند
- حساسیت به گرما و سرما
- سندروم روده تحریک پذیر و علائمی مانند درد شکم، یبوست، نفخ و اسهال
- سندروم پای بی‌قرار
- بروز مشکلات مفصل فکی
دلایل بیماری فیبرومیالژیا
دلیل قطعی برای ایجاد این بیماری هنوز شناخته نشده اما یک تئوری وجود دارد که نشان می‌دهد ممکن است فرد به‌صورت ژنتیکی تمایل داشته باشد به وسیله یک محرک علائم این بیماری را از خود نشان دهد. عواملی که می‌تواند در بروز فیبرومیالژیا اثرگذار باشد شامل:
- عفونت‌های ناشی از باکتری‌ها در دستگاه گوارشی و ویروس اپشتین بار، آنفلانزا، ذات الریه
- ژنتیک: ممکن است جهش‌های ژنتیکی خاصی ایجاد شود که فرد را مستعد این بیماری کند
- آسیب‌های جسمی و روحی مانند تصادفات، استرس‌های بیش از حد، خشونت و تجاوز جنسی و…
- ناهنجاری‌های هورمونی مانند کاهش میزان سروتونین
- کمبود خواب نیز می‌تواند در بروز این بیماری بسیار موثر باشد
تشخیص بیماری فیبرومیالژیا
پزشک متخصص با گرفتن گزارش از علائم بیمار از خستگی و حساسیت به لمس و دیگر موارد، همچنین معاینه نقاط دردناک می‌تواند به تشخیص نزدیک شود اما ممکن است آزمایش خون و MRI را برای تشخیص قطعی بیماری درخواست دهد.
درمان بیماری فیبرومیالژیا
دارو درمانی: پزشک برای کاهش علائم، دارو‌های ضد التهاب غیر استروئیدی، دارو‌های شل کننده عضلات، ضد افسردگی و… ممکن است برای بیمار تجویز نماید. همچنین گاهی به نقاط ماشه‌ای برای کنترل درد تزریق انجام می‌شود که معمولا اثر آن برای زمان کمی ماندگار است.
فیزیوتراپی: در کنار استفاده از دارو، انجام خدمات فیزیوتراپی بسیار کمک کننده می‌باشد و در اکثر بیماران بهبود قابل توجهی در فرد مبتلا گزارش می‌شود. اقداماتی که در فیزیوتراپی برای کاهش علائم و بازگشت فرد به زندگی روتین او انجام می‌شود می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- گرما و سرما درمانی
- الکتروتراپی (تحریکات الکتریکی)
- تکار تراپی (امواج عمقی الکترومفناطیسی)
- تکنیک‌های دستی (ماساژ، مایوفاشیال ریلیز، MET، موبیلیزیشن و مینوپولیشن و …)
- Dry needling (سوزن خشک)
- طب سوزنی
- لیزر تراپی (پر توان و کم توان)
- تمرین درمانی (انجام تمرینات هوازی، تقویتی و کششی جهت افزایش توان عضلات و انعطاف پذیری آنها، افزایش نشاط و جلوگیری از افسردگی در بیمار).
- آب درمانی یا هیدروتراپی نه تنها باعث بهبود علائم و کاهش درد‌های بیمار خواهد شد بلکه افزایش انرژی و کیفیت زندگی بیمار را به همراه خواهد داشت.
رعایت مجموعه‌ای از نکات می‌تواند در بهبود علائم مفید واقع شود. از جمله:
ورزش روزانه و منظم: تمریناتی مانند شنا، پیاده روی، دوچرخه سواری، یوگا و ایروبیک برای درمان این بیماری می‌تواند توصیه شود. لازم به ذکر است که از انجام تمرینات با شدت بالا بپرهیزید. آهسته و پیوسته تمرین کردن نتیجه‌ی بهتری به همراه خواهد داشت.
استراحت کافی: زمان کافی برای خواب خود در نظر بگیرید چراکه خستگی و بی‌خوابی علائم بیماری را تشدید می‌کند.
کاهش فشار‌های روحی: بیمار می‌بایست محیط زندگی را از تنش‌های بیش‌از‌حد، استرس و اضطراب تا جای ممکن دور نماید گرچه حذف این تنش‌ها از زندگی ممکن نیست. اما با برنامه‌ریزی و اولویت بندی مناسب می‌توان به نتیجه مطلوب دست یافت.