تاندون (زرد پی) آشیل، بزرگ ترین تاندون بدن میباشد که عضله پشت ساق را به استخوان پاشنه(کالکانئوس)متصل مینماید. در فشار دادن پدال یا روی پنجه ایستادن این تاندون آشیل است که کوتاه شده و انرژی انقباض عضله پشت ساق پا را به پنجه منتقل میکند. معمولا پارگی کامل تاندون آشیل بر اثر ضربه شدید و مستقیم و یا در افرادی که تاندون در آنها نازک شده و حرکت ناگهانی در پاشنه خود داشته باشند یا حتی در ورزشکاران حین تغییر ناگهانی جهت و در شروع دویدن ممکن است رخ دهد. پارگی کامل تاندون آشیل به ندرت اتفاق میافتد و معمولا تاندون دچار نیمه پارگی یا کشیدگی خواهد میشود. پارگی تاندون در خانمها بیشتر از آقایان میباشد.
علل بروز آسیب تاندون آشیل شامل استفاده مکرر و با شدت زیاد از تاندون آشیل، کفش نامناسب، افزایش شدت فعالیتهای ورزشی بهخصوص در دویدن و فعالیتهای ورزشی، افتادن از ارتفاع، ضربه مستقیم، ضعف و گرفتگی عضلات ساق پا و خشکی مچ پا و تغییر سرعت ناگهانی به خصوص در افراد میانسال میباشند.
علائم آسیب تاندون آشیل شامل درد و تورم در پشت و بالای پاشنه، درد و ناتوانی در خم کردن مچ پا به سمت پایین، عدم توانایی در ایستادن روی پنجه پا و گاهی شنیدن صدای پارگی پشت پاشنه هستند.
تشخیص
تشخیص صحیح پارگی کامل ازکشیدگی و نیمه پارگی آن احتیاج به مهارت و انجام تستهای دقیق خواهد داشت چراکه در پارگی کامل هم ممکن است فرد به کمک تاندونهای دیگر که از مچ پا عبور کرده و به سمت انگشتان میرود مچ پارا به سمت جلو خم کند و به اشتباه منجر به تشخیص اشتباه شود.انجام سیتیاسکن، سونوگرافی و ام آر آی در تشخیص دقیق مشکل موثر خواهد بود.
درمان
در پارگی کامل اگر سریع تحت عمل جراحی صورت گیرد تاندون به هم متصل میشود اما در بیشتر موارد از تاندون انگشت شست استفاده میشود. بعد از 4 تا 6 هفته معمولا بیمار به فیزیوتراپی مراجعه کرده و فیزیوتراپیست اقدامات و آموزشهای لازم جهت افزایش انعطافپذیری مفصل مچ پا و رفع کوتاهیهای پیش آمده و شروع راه رفتن را شروع کرده وهمچنین به وسیله روشهایی مانند ماساژ به ریلکس شدن عضلات سفت شده کمک مینماید. به تدریج روند تقویت عضلات شروع شده و فرد پس از 3 ماه میتواند تمرینات قبلی را با روند آرام شروع نماید، ورزشکاران حرفهای تا قبل از 6 ماه از گذشت ترمیم نمیتوانند به فعالیتهای حرفهای خود بازگردند.
در پارگیهای ناکامل، بسته به میزان پارگی و سن و نوع فعالیتهای بیمار ممکن است روش درمانهای غیر جراحی مانند گچگیری(تا بالای زانو و یا زیر زانو) و یا استفاده از اسپلینتهای مخصوص بهکار گرفته شود در این روش ابتدا مچ پا را کمی خم به سمت جلو قرار میدهند و گچگیری صورت میگیردو تا 6 هفته در گچ میماند. گاهی لازم است در طی این مدت گچ باز شده و زاویه پا تغییر و مجدد گچ گیری صورت گیرد.
در کشیدگی تاندون آشیل درمان معمولا با استراحت و بی حرکتی کوتاه مدت مچ پا همراه بوده و در مرحله حاد آسیب میبایست کمپرس یخ روی موضع گذاشته شود به مدت 10 تا 15 دقیقه و چند بار در روز تکرار شود.
فیزیوتراپی در درمان کشیدگی تاندون آشیل از بهترین روشهای درمان میباشد در این روش برای ترمیم سریعتر تاندون از تجهیزاتی مانند لیزر، مگنت، شاک ویو و اولتراسوند ممکن است استفاده شود همچنین ماساژ، از جمله تکنیکهایی است که فیزیوتراپیست میتواند با انجام آن به بهبود راستای بافتهای آسیب دیده کمک نماید.در طی دورهی درمان از طریق فیزیوتراپی انجام تمرینات کششی، تقویتی و همچنین تعادلی باعث محافظت بیشتر از ناحیه آسیب دیده توسط عضلات اطراف آن شده و خطر بازگشت مجدد آسیب را کمتر خواهد نمود.
در درمان کشیدگی تاندون آشیل گاهی به صلاح دید پزشک ممکن است درمانهای تهاجمیتر مانند تزریق کورتون،PRPT و یا تزریق اوزون صورت گیرد.